Everaert Gherbode

Sociaal

⁽³³⁵⁴⁾, ⁽⁶⁵³³⁾ ⁽⁶⁵³⁴⁾ en archiefgevevens verwerkt in genealogie: hier wordt niet alles overgenomen, maar we noteren nog aanverwantschap met leden van de familes van de Woestijne, de Baenst, van Belle, de Wissoc, van Poucke e.a. Vlaamse topfamilies

Antecedenten en origine

leden van deze familie zouden na de schepenmoord te Ieper in 1303 naar Wervik zijn gevlucht [lijkt ver gezocht] ⁽³³⁵⁴⁾
leden van deze familie bekleedden in de 14de en 15de eeuw 5 posten in het Rijselse stadsbestuur ⁽⁴²²⁹⁾
Eloi Gherbode, was reeds schepen van Ieper 1291-1300 ⁽³³⁵⁵⁾

Familie: Hij werd gelegitimeerd in december 1407, als bastaardzoon van raadsheer Thierry Gherbode en van wijlen Jehanne Le Merchiere uit Rijsel ⁽¹³⁷⁷⁾; Thierry Gherbode had nog andere bastaardkinderen: in 1420 werd Jeanne gelegitimeerd, verwekt bij Petronelle gezegd Patiniere, uit Rijsel, in 1424 Henri, Georges, Jehan, Pierre en Marie, verwekt bij Jehanne Waye uit Rijsel ⁽³³⁵⁵⁾ ⁽⁵⁸⁸²⁾ Vader: Thierry Gherbode kwam in 1378/79 in dienst van graaf Lodewijk van Male; hij was afkomstig van Ieper en woonachtig te Rijsel, in 1385 werd secretaris en raadsheer van Filips de Stoute; hij klasseerde het grafelijk archief tijdens de jaren '90 en werd in 1399 benoemd tot "garde des chartes"; in 1407 werd hij rekenmeester in de RK van Rijsel; hij vervulde vele zeer belangrijke diplomatieke opdrachten en kan worden beschouwdals één van de voornaamste Bourgondische ambtenaren van zijn tijd; hij stierf ten laatste in 1/1422, begraven in Wervik; zijn broer Jan bezorgde hij het ambt van klerk van de officies van het hof ⁽³³⁵³⁾ ⁽³³⁵⁴⁾ ⁽³³⁵⁵⁾ ⁽³³⁵⁶⁾ ⁽³³⁵⁷⁾ ⁽³³⁵⁸⁾ ⁽³³⁵²⁾ ⁽³⁷⁴⁶⁾ ⁽³⁷⁴⁷⁾; Jan Gherbode werd in 1394 klerk van de officies van het hof ⁽³³⁵⁵⁾; idem en ook kamerknecht van de hertog v1396 ⁽⁶¹⁵⁷⁾; Jan Gheerboude pensionaris van het Brugse Vrije en afgevaardigde op Ledenvergaderingen v ca. 1391-1396 [=?] ⁽³⁹⁷⁹⁾; in 1422-23 wordt Jan Gherbode vermeld als broer van wijlen Thierry; zelf had hij twee zonen, genaamd Jan en Jacob ⁽⁴⁴⁹⁾ Een ander oom Walter [dus broer van Thierry] was van 1407 tot aan zijn dood in 1453 kanunnik van het Sint-Donaaskapittel te Brugge ⁽³³⁵⁵⁾ Pieter Gherbode [nog een broer van Thierry?], landbaljuw van Sluis 1398-1404; baljuw van de Zale van Ieper 1396-1398; baljuw van Ieper 1404-1407; waterbaljuw van Sluis 1407-1412; schout van Brugge 1412-1413 ⁽³⁷⁴⁶⁾ ⁽⁶⁵³²⁾; had een zoon mr. Pieter ⁽⁷²²²⁾ In 1471 blijkt dat Pieter, Joris en mr. Jan broers waren, zonen van wijlen maistre Thierry Gherbode ⁽⁴²⁸⁾ Dus Everaerts halfbroers waren: * Pieter Gherbode * Joris Gherbode controleur van Vlaanderen v1455 ⁽⁴⁷¹⁴⁾, werd in 1461 vermeld als controleur van de rekeningen van de officieren van de hertog in Vlaanderen ⁽²⁸⁶⁾, 1465 ⁽³¹⁸⁾, v1467 ⁽⁴⁷²⁶⁾ 1460-61 idem, de hertog had een van zijn huizen te Rijsel doen verkopen om op die plaats zijn paleis van Rihour uit te breiden ⁽⁸⁷²⁾ * mr. Jan = ? Jan Gherbode, baljuw en ontvanger van het land en de heerlijkheid van Wervik, die toebehoort aan de hertog 1459-1462 ⁽²⁷⁶¹⁾; schildknaap, baljuw van Oost-Ieperambacht 1452-1460 ⁽⁶⁵³²⁾, controleur van de officieren van Vlaanderen v1461 ⁽²⁹⁵⁹⁾

Overlijden

Gestorven te Gent op 12/4/1458 ⁽³³⁵⁰⁾

Contemporaine vermeldingen

Gillis Gherbode, baljuw van Oost-Ieperambacht 1462; baljuw van de Zale van Ieper 1462-1468 ⁽⁶⁵³²⁾
Frans Gherbode, schepen van Wervik v1398 ⁽³³⁵⁵⁾
Jan Gherbode, v1417 proost van Montreuil ⁽²⁷⁶⁰⁾
Jan Gherbode, deelman van het Sint-Jacobszestendeel te Brugge 1422, vinder van "de meede" voor het makelaarsambacht ⁽⁴¹³⁰⁾
Jaques Gherbode, schildknaap, [zoon van Jan, broer van Thierry?] v1441, die 6 jaar eerder was getrouwd met jonkvrouwe Yzabel des Prez, dochter van Watier des Prez, schildknaap, en zijn echtgenoot demoiselle Jehanne Cotteriel; als bruidschat had hij "heritaiges" in Belonne gekregen ⁽²⁹⁵⁵⁾
Jacob Gherbode, afgevaardigde van de kasselrij Ieper op een Ledenvergadering v1446 ⁽⁶⁰³²⁾
messire Thierry Gherbode, "chevalier bacheler" aan het hoofd van 8 wapenlieden en 14 boogschutters, de hertog dienend in Holland, v1426 ⁽⁴⁹⁶⁾
Joos Gherbode, schepen van de kasselrij Ieper v1436 ⁽³⁰⁵⁰⁾, v1435, 1438 ⁽⁴⁶¹⁷⁾
Jacob Gherbode, schepen van Ieper 1439, 1441, 1442 ⁽⁴⁶¹⁷⁾
mr. Wouter Gherbode betaalde jaarlijks een rente aan het begijnhof De Wijngaard te Brugge ⁽⁵³⁶⁹⁾
Georges Gherbode, broeder te Sint-Maartens-Bos in het kartuizerklooster te Sint-Maartens-Lierde, werd procureur voor de goederen te Smeerebbe onder prior Gerard van Schiedam [1436-42] ⁽⁵⁶⁷⁰⁾
Philips Gherbode, afgevaardigde voor Ninove op Ledenvergaderingen 1481 ⁽⁶⁰⁹⁹⁾

Carrière

Raadsheer bij het Parlement van Parijs, benoemd in 1425, 7/8/1434 "traducteur en français des proces de Flandres", afgezet in 1436 ⁽³³⁴⁹⁾

Hoofdcarrière

Raadsheer en commissaris in een zaak te Veurne, v22/4/1439 schrifturen in zijn handen neergelegd ⁽³³⁵¹⁾ Raadsheer in de RVV, eerst vermeld bij betaling vanaf Kerst 1440 [maar rekeningen 1433-1439 niet bewaard], 298 dagen aanwezig in 1441 ⁽¹⁵⁹¹⁾; 313 dagen aanwezig in 1443 ⁽¹⁶²⁴⁾; in 1444 302 dagen aanwezig ⁽¹⁶⁶⁰⁾; 365 dagen aanwezig in 1450, maar hier wordt vermeld dat vanaf Sint-Jan 1447 de hertog bevolen had dat Gherbode zou betaald worden alsof hij continu resideerde in de Raadkamer, terwijl hij zich in feite bezig hield met zaken waarvan de vorst geen melding wilde laten maken in de rekeningen ⁽¹⁶⁴¹⁾; in 1451 294 dagen aanwezig tot de afschaffing van de RVV te Dendermonde op 16/11/1451 ⁽¹⁶⁸⁶⁾; tussen de nieuwe eedaflegging te Ieper op 18/11/1451 en Kerst 1452 404 dagen aanwezig, maar tussen Kerst 1452 en Kerst 1453 bleef hij ziek te bed en werd niet betaald, dit is zijn laatste vermelding bij betalingen ⁽¹⁷⁰²⁾ Hij was aanwezig op de zittingen in 1434, eerst 26/6 ⁽²⁰⁶⁴⁾, 1435 ⁽²⁰⁷⁰⁾, 1436 ⁽²⁰⁸⁶⁾, 1439 ⁽²¹¹⁵⁾, 1440 ⁽²¹²⁷⁾, 1441 ⁽²¹³⁵⁾, 1442 ⁽²¹⁵²⁾, 1443 ⁽²¹⁶¹⁾, 1445 ⁽²¹⁷⁰⁾, 1446 ⁽²¹⁸⁵⁾, 1447 ⁽²²⁰⁰⁾, 1450 ⁽²²²⁵⁾, 1451 ⁽²²⁴⁰⁾, 1452 ⁽²²⁵⁸⁾, 1453 ⁽²²⁶⁴⁾

Taken en dienstreizen

hij werd in 1440 betaald voor geheime zaken ⁽⁶⁸⁰⁾

Bezit

Leenbezit verwanten: * mr. Diederik Gherbode, zoon van Jan, kocht het leen ter Beke, gelegen in de Roede van Menen, in 1391; hij was toen ook al heer van Indoye in Wevelgem; hij verkocht Ten Beke in 1394 aan Jos van der Woestine ⁽⁶³⁵⁸⁾ * mr. Diederik Gherbode bezat het leen Indoye, gelegen in de Roede van Menen, gekocht van een zekere H. de Imzele; in 1403 bezat hij ook de ammanie van Wevelgem, Heule en Bissegem ⁽⁶³⁵⁸⁾ * Wouter Gherbode, zoon van Jan en misschien neef van Diederik, bezat het leen Indoye in 1434; Jacob Gherbode v1453, 1470 ⁽⁶³⁵⁸⁾ * maistre Jehan Gherbode, schildknaap, hield in in 1475 2 lenen in het Rijselse met een gezamenlijke jaaropbrengst van 89 lb par: Lassus te Lambresart; Le Bel Arbre te Bondues, gehouden van de heerlijkheid Le Court te Linselles, bestaande uit enkel renten; misschien dezelfde als de Joannes Gherbode die zich in 1432 inschreef en in 1436 promoveerde aan de artes-faculteit van de universiteit van Leuven ⁽⁵⁹⁶⁷⁾ * Guillaume Gherbode, zoon van Pierrart, hield in 1419 het leen Halluin, dit Le Ruyette of Le Sart te Flers, van de Zale van Rijsel ⁽⁶⁵³⁴⁾

Cultureel

Wapen: * uitgegeven ⁽³³⁵⁴⁾: "in zilver een hoekige faas van lazuur, vergezeld van drie griffioenkoppen van hetzelfde, getongd en gebekt van goud", i.e. het wapen van de Gentse familie Gherbode [wanneer?]; De Raadt beschrijft de zegels van Jan Gherbode uit 1394 en 1404 als "een hoekige streep vergezeld van drie arendskoppen" ⁽⁶³⁵⁸⁾ ⁽⁷⁸⁰³⁾

Studies: * hij werd gelegitimeerd alvorens te gaan studeren ⁽⁷³⁸¹⁾ * licentiaat in de rechten ⁽⁷⁸⁰³⁾ * licenciaat in het kerkelijke recht ⁽³³⁵⁰⁾ [? waarschijnlijk niet, want enkel Foppens vermeldt dat en het komt nergens in bronnen voor]

Begraafplaats

grafsteen van "honorable homme" Everaert Gherbode, in de Sint-Veerlekerk te Gent; het opschrift vermeldt zijn universitaire titel [licenciaat in decretalen] en functies van raadsheer ⁽³³⁵⁰⁾ ⁽⁷⁸⁰³⁾

Referenties

(284) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4106, 12r
(286) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4106, 74v
(304) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4109, 51v
(318) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4110, 82r
(418) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4166, 70v
(428) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4181, 36r
(449) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1927, 30r
(496) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1935, 158r
(677) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1969, 149v ("maistre Guerart Guerbode"sic)
(680) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1969, 219v
(872) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2040, 203v
(1377) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1600, 81
(1591) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4098, 73v
(1624) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4099, 83v
(1641) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4101, 80v
(1660) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 2705, 76v
(1686) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4102, 70r
(1702) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4103, 126
(2064) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2352
(2070) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2353
(2086) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2354
(2115) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2356
(2127) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2358
(2135) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2358
(2152) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2359
(2161) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2360
(2170) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2361
(2185) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2362
(2200) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2363
(2225) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2365
(2240) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2367
(2258) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2367
(2264) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2368
(2760) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 17623
(2761) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 5278-5279
(2762) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 6040
(2763) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 6107-6117
(2955) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 20082
(2959) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 31, 72r
(3050) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: tot de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1990: , 723
(3349) MAUGIS (E.) Histoire du Parlement de Paris. De l'avènement des rois Valois à la mort d'Henri IV, 3 dln., Parijs, 1914-1916: , III, 70 [nog checken]
(3350) FOPPENS (J.F.), Histoire du Conseil de Flandre, Brussel, 1869: , 106
(3351) GILLIODTS-VAN SEVEREN (L.), Coutumes des pays et comté de Flandre. Quartier de Furnes, 4 dln., Brussel, 1896-1902: , III, 228
(3352) VAN DEN BROEK (P.), De diplomaten onder de regering van Filips de Stoute als graaf van Vlaanderen (1384-1404). Hun bevoegdheid, opleiding en sociale achtergrond, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1979:
(3353) DE COUSSEMAKER (I.), Thierry Gherbode, secrétaire et conseiller des ducs de Bourgogne et comtes de Flandre Philippe le Hardi et Jean sans Peur et premier garde des chartes de Flandre, 13..-1421, in: Annales du Comité flamand de France, 26, 1901-1902:
(3354) FERRANT-DALLE (P.), Thierry Gherbode, in: Gedenkboek Paul Ferrant-Dalle 1885-1966, Wervik, 1967, pp. 63-70:
(3355) DE KEYSER (R.), Individueel en collectief boekenbezit bij de kannuniken van het Sint- Donaaskapittel te Brugge tijdens de late Middeleeuwen (1350-1450), in: Archief- en Bibliotheekwezen van België, 43, 1972, pp. 141-175; 493-516:
(3356) CARTON (C.),Thierry Gherbode, in: Biographie des hommes remarquables de la France Occidentale, dl. 1, Brugge, 1843, pp. 156-160:
(3357) DE BORCHGRAVE (E.), Thierry Gherbode, in: BN, 7, 1883, kol. 712-715:
(3358) LECLERCQ (F.), Etude du personnel de la chambre des comptes de Lille sous les ducs de Bourgogne, onuitgegeven doctoraatsverhandeling Ecole des Chartes, Parijs, 1958: , 194-205
(3746) DE BORCHGRAVE (C.), Diplomaten en diplomatie onder hertog Jan zonder Vrees, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1992, band 2: bijlagen: , F1.13, H13, VL15, VL16
(3747) THOMAS (P.), Lettres de Thierry Gherbode, in: RH, 118, 1915, pp. 305-314:
(3979) PREVENIER (W.) (ed.), Handelingen van de leden en van de Staten van Vlaanderen, 1384-1405 : excerpten uit de rekeningen der steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1959: 66, 76, 87, 100, 122, 126
(4037) HLS2-3, 12, ... passim, 1330
(4130) Stadsarchief Brugge: , Register Wetsvernieuwingen 1422-43, f°1v, 60r
(4229) CLAUZEL (D.), Les élites urbaines et le pouvoir municipal: le "cas" de la bonne ville de Lille aux XIVe et XVe siècles, in: RN, 78, 1996, pp. 241-267: , 263
(4617) FEYS (E.) (ed.), Les cartulaires de la prévôté de Saint-Martin à Ypres, Brugge, 1884: , passim
(4714) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 31, 154r
(4726) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 32, 121v
(5369) OCMW-archief Brugge: , Begijnhof De Wijngaard, rekening 13, f°17r
(5666) BERLIERE (U.) e.a., Monasticon Belge (voortgezet door het Centre National de recherche d'histoire religieuse): , III/2, 343
(5667) Faider, Debboudt & Faider-Heytmans, 464-6
(5668) TITS-DIEUAIDE (M.J.) (ed.), Lettres de Benoît XIII, dl. II: 1395-1422 (Analecta Vaticano-Belgica. Documents relatifs aux anciens diocèses de Cambrai, Liège, Thérouanne et Tournai), Brussel-Rome, 1960: , 91
(5669) TITS-DIEUAIDE (M.J.) (ed.), Lettres de Benoît XIII, dl. II: 1395-1422 (Analecta Vaticano-Belgica. Documents relatifs aux anciens diocèses de Cambrai, Liège, Thérouanne et Tournai), Brussel-Rome, 1960: , 140
(5670) BERLIERE (U.) e.a., Monasticon Belge (voortgezet door het Centre National de recherche d'histoire religieuse): , VII/5, 907
(5882) CARLIER (M.), Onwettige kinderen in de Bourgondische Nederlanden. Determinanten van hun plaats binnen de familie en binnen de maatschappij, onuitgegeven doctoraatsverhandeling RUG, Gent, 1998: , bijlage 2
(5967) COOLS (C.H.), Met raad en daad? Een doorkijk op een landelijke elite. Aristocratie in de Rijselse Kasselrij naar het einde van de vijftiende eeuw toe, ontuigegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1992: , 167-168
(6032) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: na de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1995: , n° 961
(6099) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regeringen van Maria van Bourgondie en Filips de Schone (5 januari 1477-26 september 1506), dl.I: tot de vrede van Kadzand (1492), Brussel, 1982: , 189
(6157) Archives Départementales du Côte d'Or (Dijon): , B1508, 103v
(6358) MASSCHELEIN (L.), Heerlijkheid en leen in de Roede van Menen (Kasselrij Kortrijk, XIIde - begin XIVde eeuw), 3 dln., onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1982: , 344, 345, 414-415, 500
(6532) VAN ROMPAEY (J.),Het grafelijk baljuwsambt in Vlaanderen tijdens de Bourgondische periode, Brussel, 1967 (VKAWLSK, KL, nr. 62): , 621, 639, 645, 652
(6533) GAILLIARD (J.), Bruges et le Franc, ou leur magistrature et leur noblesse avec des données historiques et généalogiques sur chaque famille, 6 dln., Brugge, 1857-1864: , I, 114, 293
(6534) LEURIDAN (F.) Statistique féodale du département du Nord, la châtellenie de Lille, Rijsel, 1886-1901, 6 vol. (dl. 1, Introduction, dl. 2, Carembaut, dl. 3, Ferrain , dl. 4, Mélantois, dl. 5, Pévèle, dl. 6, Weppes: , F, 239, M, 91, 174, P, 159, 162, W, 133
(6616) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 17555, 1r
(7222) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 17771, 3r
(7381) CARLIER (M.), Onwettige kinderen in de Bourgondische Nederlanden. Determinanten van hun plaats binnen de familie en binnen de maatschappij, onuitgegeven doctoraatsverhandeling RUG, Gent, 1998: , I, 373
(7803) MOERMANS (K.), De culturele expressies van de raadsheren van de Raad van Vlaanderen (1419-1477), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999:
(7804) VAN HOOREBEKE (A.L.), Recueil des épitaphes tant anciennes que modernes des églises, couvents, monastères, cloîtres, hôpitaux et cimitières de la ville de Gand, 6 dln., Gent, 1849: , IV, 373