Goossin de Wilde

Sociaal

⁽⁶³⁸⁵⁾ t.e.m. ⁽⁶³⁹⁰⁾ en het archiefmateriaal verwerkt in de genealogie: dat wordt hier niet volledig opgenomen, maar we noteren toch verwantschap in de 15de eeuw met de families Van Steelant, Utenhove, Van Dudzele, Van Gistel, Scharlaken, Van der Maelstede, De Boulogne

Antecedenten en origine

een plaats genaamd Rietschilde in Sint-Andries bij Brugge, gelegen naast de motte "De Wilde" ⁽⁶³⁹⁰⁾
Pieter de Wilde schonk in 1279 grond te Sint-Andries aan het Brugse hospitaal De Potterie ⁽⁶³⁹⁰⁾
Wouter de Wilde ruilde in 1261 zandgrond in Straten gelegen rond de abdij van Sint-Andries met deze abdij tegen meer productieve poldergrond in Klemskerke en Stalhille ⁽⁶³⁹⁰⁾; Walterus Wilde, schepen van het Brugse Vrije v1275-79 ⁽⁶⁷⁹⁴⁾, v1268-1278 ⁽⁶³⁹⁰⁾, baljuw van Aalst in 1260, van Gent 1262-1264, verhoogde zijn sociale status door te huwen met een meisje uit het hoogadellijk Vlaams geslacht van Straten ⁽⁴³⁸⁴⁾
deze abdij kocht in 1304 een deel van de tienden van Zedelgem van Erembald de Wilde ⁽⁶³⁹⁰⁾
Walter de Wilde, abt van Sint-Andries 1308-1328 ⁽⁶³⁹⁰⁾
de betrekkingen tussen de familie en de abdij verliepen in de 14de eeuw slechter, zo werden algemeen ontvanger Goswin de Wilde, zijn zoon Marc en andere parochianen van Sint-Andries in 1366 voor de officiaal van Doornik gedaagd omdat ze zich verzetten tegen de vrije inning van de tienden door de abt ⁽⁶³⁹⁰⁾
tijdens de tweede helft van de 14de eeuw kwamen er meer vertegenwoordigers van deze familie in het Vlaamse ambtenarenapparaat ⁽⁴³⁸⁴⁾
André le Sauvage, ontvanger van Artesië v1350, luitenant van de baljuw van Artesië v1348 ⁽⁴⁴¹³⁾
Jan de Wilde, schepen van het Brugse Vrije en afgevaardigde op Ledenvergaderingen v1386, 1395, 1399 ⁽⁴⁰⁰⁵⁾, v ca. 1405-1419 heel regelmatig ⁽⁴⁰⁶³⁾
Pieter de Wilde, kapitein van de milities van het Vrije die Van Artevelde steunden in 1340 ⁽⁶³⁹⁰⁾
Pieter de Wilde, afgevaardigde van het Brugse Vrije op Ledenvergaderingen v1386 ⁽⁴⁰⁰⁶⁾
Jacobus Sauvage, clericus van het bisdom Kamerijk, vroeg een beneficium afhankelijk van de Sint-Lambertusabdij te Liessies [bisdom Kamerijk] in 1394 ⁽⁵⁴⁸²⁾
voor Wilhelmus Sauvaige, clericus van het bisdom Kamerijk, werd een kerkelijk beneficium gevraagd v1380 ⁽⁵⁴⁸³⁾
voor Robertus Sauvage, clericus van het bisdom Terwaan, werd een kerkelijk beneficium gevraagd v1381 ⁽⁵⁴⁸⁴⁾
Hugues de Saint-Martial, diaken-kardinaal van St-Maria-in-Porticu, vroeg voor Robert le Sauvage, priester van het bisdom Terwaan, een beneficium afhankelijk van het kapitel van Terwaan v1387 ⁽⁵⁴⁸⁵⁾
voor Robert le Sauvaige, priester van het bisdom Terwaan, werd een beneficium afhankelijk van de Sint-Omaarskerk te Lillers [bisdom Terwaan] gevraagd v1388 ⁽⁵⁴⁸⁶⁾
aan Johannes Sauvage de Greys, clericus van het bisdom Luik, werd een beneficium begeven, "cum vacaverit", afhankelijk van de bisschop en kapelaan van Luik v1382 ⁽⁵⁴⁸⁷⁾
Johannes de Wilde, "canonicus sub expectatione" in het OLV-kapittel van Kortrijk ⁽⁵⁴⁸⁸⁾; Johannes le Wilde, clericus van het bisdom Terwaan, werd een "beneficium ecclesiae cum vel sine cura consuetum clericis secularibus ad collationem" van de Sint-Bertijnsabdij van Saint-Omer [bisdom Terwaan] gereserveerd v1403 ⁽⁵⁴⁸⁹⁾

Familie

Grootvader: Goswin, misschien de zoon van Goswin f. Goswin, was een schildknaap die in 1340 meevocht aan de kant van de graaf ⁽⁶²⁶⁹⁾; Goswin sr. was reeds ridder, schepen van het Vrije 1334-1338, 1357; hij werd ruwaard van Grevelingen in 1352, baljuw van Veurne 1357-1365, burchtvoogd van Rupelmonde v 1361 en van Bapaume v1387, samen met andere edelen was hij aanvoerder van de grafelijke troepen te Dendermonde in 1380; ontvanger en redenaar van de brieven van Mardijke, algemene ontvanger van Vlaanderen 1365-1370; in deze functie of als de eerste soeverein-baljuw die aangesteld werd in het graafschap, 1372-1384, woonde hij de meeste zittingen van de Audiëntie bij; hij werd voor zijn diensten aan de graaf in de adelstand verheven ⁽³⁴⁷⁴⁾ ⁽⁴³⁸⁴⁾ ⁽⁷⁴⁷⁵⁾; hij was een vertrouwenspersoon van de graaf, die tijdens zijn reis naar Frankrijk het bestuur van het graafschap aan hem overliet; hij zetelde 41 keer in de Audiëntie tussen 1370 en 1378; op het einde van zijn carrière was hij kamerling van de graaf; hij was een eerste keer gehuwd met Maria van Dudzele en had bij haar 3 zonen: Marc de Wilde, die het leen Rietschilde erfde in 1366, pachter van de sluizen in de moer tussen Varsenare en Meetkerke, nog bij leven van zijn vader, huwde met Maria, dochter van ridder Floris van der Maelstede, de laatste van zijn mannelijke lijn, en wiens zoon Jan de Wilde beleend werd met het kasteel van Hulst en zo schout van Hulst en Husterambacht werd; Jan de Wilde, schepen van het Brugse Vrije eind 14de eeuw, gehuwd met Margaretha Scharlaeken; Joris de Wilde, die een leengoed te Vlissegem kocht; Goswin sr. is voor een tweede maal gehuwd met Katarina, mogelijk de weduwe van Jan, heer van Messem; en tenslotte verwekte hij bij Mabalie Zoetemelc een bastaard Godfried de Wilde, die in 1398 gelegitimeerd werd ⁽³⁷³²⁾ ⁽³⁷³³⁾ ⁽⁷⁴⁷⁵⁾ Vader: Godfried de Wilde, poorter van Brugge ⁽⁴⁴⁵⁷⁾, belangrijk ambtenaar uit de eerste helft van de 15de eeuw, klerk van de waterbaljuw van Sluis, 1399, zelf waterbaljuw in 1402 en in de periode 1413-1420, koopman te Sluis v1408, poorter van Brugge ⁽⁶¹⁸²⁾, baljuw van Aardenburg 1402-1406 ⁽³⁷⁵³⁾ ⁽³⁴⁷²⁾, tweemaal algemeen ontvanger van Vlaanderen 1409-1413; op eigen verzoek ontslagen ⁽⁷⁵⁹⁹⁾, opnieuw algemeen ontvanger 1420-1422, bastaardzoon van Goswin de Wilde sr., ⁽³⁴⁷²⁾ ⁽⁵⁸⁹⁸⁾; hij was eveneens ridder, en gehuwd met Anne de Vooght, dochter van Rombaut de Vooght, heer van Pumereynde, afkomstig uit Utrecht en wegens politieke troebelen naar Vlaanderen geëmigreerd, waar hij kapitein van het kasteel van Sluis werd; Godfried stierf in 1430, zijn echtgenote in 1431 ⁽³⁴⁷⁴⁾ Broers en zusters: * Hannekin, die een leen te Heile bezat; erin opgevolgd door zijn broer Goswin dus waarschijnlijk vroeg gestorven * Margaretha, die haar broers overleefde; op 23/10/1412 trouwde zijn zuster [Margaretha?] met Loys de Witte, poorter van Ieper, en alle rekenmeesters werden uitgenodigd ⁽⁷⁵⁹⁸⁾

Netwerken

op 24/7/1434 zei Mr. Goswin "en plain burel" in de RK van Rijsel, dat hij zijn eigen procureur Jehan Goury ook aanstelde voor zijn schoonbroer, om te zorgen voor het afsluiten van de rekeningen van wijlen zijn vader ⁽⁴⁷⁰⁸⁾

Nageslacht [?] : [mogelijke zoon van Goswin, die dit misschien wegens de ongenade van zijn vader niet vermeldt, of afstammeling van de lijn van Jan de Wilde en Margaretha Scharlaeken? of uit een Ieperse tak?]: Jan de Wilde, geboren te Rijsel in 1445, als zoon van Godfried, die Karagianis ten onrechte gelijk stelt met Goswin ⁽²⁸⁰⁵⁾; gehuwd met Jacqueline de Boulogne, dochter van Robert, met wie hij twee kinderen kreeg: Jan, die zelf in 1517 lid van de Geheime Raad zou worden, en Antoon; werd klerk van de griffier van financiën, raadsheer in de RVV vanaf 1492 ⁽⁴⁴⁴³⁾ en hoofd van de Raad van State ⁽²⁸⁰⁵⁾, leenman in het leenhof van Filips van Aertrycke, zoon van Filips, in de Vier Ambachten v1479 ⁽³⁹⁵⁰⁾; zie ook ⁽²⁸⁰⁶⁾; Jan de Wilde, ridder, heer van Eskelsbeke en Bierbeke, president van de RVV v1497 ⁽⁶¹⁸²⁾, v1503, kanselier van Brabant in 1510, kanselier van Bourgondië in 1515, gestorven in 1518 ⁽³⁰⁸⁴⁾; hij was heer van Schoonbeke; volgde Pauwels de Baenst op als president van de RVV in 1496 ⁽³⁷⁸¹⁾; geboren in 1455, overleden te Zaragossa in 1518, studeerde te Leuven vanaf 1470, licentiaat in het burgerlijk recht v1478, auteur van juridische werken waaronder de "Responsa in jure" en het "Traité du chancelier de Bourgogne sur les prétentions et différens qui sont entre les Maisons de France et de Bourgogne ou d'Autriche, touchant plusieurs grandes terres et seigneuries, fait du temps de Maximilien Ier" ⁽⁴⁴⁰¹⁾ ⁽⁴⁴⁰²⁾ ⁽⁷⁵⁴²⁾ Bastaarden: Op 14/7/1443 schonk mr. Goossin de Wilde aan zijn niet nader genoemde bastaarden twee huizen te Gent, waarvan hij het levenslange vruchtgebruik behoudt en die ze niet mogen vervreemden of belasten, één in de Molenaarstraat "bi der Voghelzanghe" en één op de Lieve, achter de Wallen in de richting van het Rabot ⁽⁷⁵⁴³⁾ [Jan was dus misschien een bastaard]

Overlijden

In december 1449 werd hij in Holland terechtgesteld op beschuldiging van sodomie; dat gebeurde in het kader van het conflict dat hij had met de procureur-generaal van Holland Bengaert Say; misschien ging het dus om een afrekening ⁽³⁴⁷⁵⁾

Contemporaine vermeldingen

Michiel le Sauvaige, raadsheer in een enkwest voor de GR v1455 ⁽⁷⁷⁰¹⁾
Philippe le Sauvaige, auditeur van de RK te Brussel onder Filips de Schone ⁽³⁷⁸¹⁾
Godevaert de Wilde, 10de schepen gedele Gent 1426, 7de gedele 1429, 9de gedele 1433, voor het lid van de weverij ⁽⁷⁰¹⁹⁾
Josse le Sauvaige, "pionnier" [eerst genoemde van 5 bij naam en 506 anderen niet bij naam genoemde soldaten] en een expeditie in mei 1437 om dijken te gaan breken in de omgeving van Calais, v1439 ⁽⁶⁶¹⁾
Jehan le Sauvaige, bode die brieven bracht naar Jehan Bayart in Venetië v1446 ⁽⁷⁵⁴⁾; klerk van de rentmeester generaal van Brabant Pieter Blonde v1453 ⁽⁸²²⁾
Jacotin le Sauvage, kamerknecht van de hertog, sinds 9/8/1453, v1458 ⁽⁸⁰³⁵⁾, kamerknecht en barbier v1464-65 ⁽⁹⁰⁵⁾; kamerknecht v1468 ⁽⁹⁵⁵⁾
Jan de Wilde, schepen van Ieper 1469, 1473, raadslid 1470, hoofdman van de vollerij 1474, 1478 ⁽⁶²³⁷⁾
Joris de Wilde, raadslid van Ieper 1468, 1470, 1476, 1477, 1478, schepen 1469 ⁽⁶²³⁷⁾, drapier [volgens Van de Letewe] schepen 1467, 1469, 1474, 3-5/1477, raadslid 1468, 1470, 1475, geviseerd tijdens de opstand van 1477 ⁽⁶³⁹⁸⁾
Aernoudt de Wilde, gehuwd met Baerble, gestorven voor 3/1426, Brugs crudenier, deken van de cruudhalle 1400, 1403, 1402, 1404, 1406, 1407, 1412, 1415; hoofdman van het Sint-Donaaszestendeel 1416, deelman van het Sint-Donaaszestendeel 1400, 1402, 1404, 1407, 1408, 1410, 1413, deelman van het Sint-Niklaaszestendeel 1421; één van de 9 notabelen die op 31/11/1407 werden aangesteld voor de "pointinge" en de "gabelle"; deed schenkingen aan de armentafel van de OLV-kerk ⁽⁷¹⁶⁰⁾
Willem de Wilde, schepen van Brugge 1470, deken van de lijnemakers 10/1477 ⁽⁴¹⁷¹⁾
Guillaume de Wilde, wapendeurwaarder van de hertog v1475 ⁽⁹⁷¹⁾
Cornelis de Wilde, vinder van Brugse Kleine Rame als "clerc" 1481 ⁽⁴¹⁷¹⁾
Josse de Wilde, "chevaucheur de l'escuirie" v1477 ⁽⁹⁹¹⁾
mr. Jan Sauvage, advocaat van de stad, geconfisqueerd in 1488-1489 ⁽⁴³²⁹⁾
Jan de Wilde, lakenleverancier aan de stad Gent v1482 ⁽⁴³²⁹⁾
Jan de Wilde, brouwer, klerk van het brouwersambacht 1479, gezworene 1484, 7/3/1488 zonder vonnis onthoofd in het Gravensteen waar hij gevangen was gehouden ⁽⁴³²⁹⁾
Jan de Wilde, olieslager, schepen van de keure 1481 ⁽⁴³²⁹⁾
sire Jan de Wilde, priester, die lenen bezat binnen het ressort van het Leenhof van Aalst v1473 ⁽⁷²⁶⁵⁾

Carrière

Burchtvoogd van Bapaume vanaf 1408 ⁽³⁴⁷³⁾ [dit moet Godfried zijn, Foppens verwart nog meer functies]

Hoofdcarrière

Raadsheer in de RVV, commissie 21/8/1425, eedaflegging 22/8/1425; hij kreeg een jaarwedde van 200 fr van 32 gr terwijl andere raadsheren, met uitzondering van Josse de Steeland, nog 300 fr per jaar kregen ⁽¹⁵⁶¹⁾; v1439 ⁽⁶⁴⁷⁾; in het eerste halfjaar van 1432 is hij 19 dagen afwezig ⁽¹⁵⁷⁵⁾ President van de RVV v1441 ⁽⁶⁹⁴⁾, eerste vermelding bij betaling van Kerst 1440 [maar geen rekeningen bewaard voor 1433-40], aan 40gr per dag, in 1441 327 dagen aanwezig ⁽¹⁵⁸⁷⁾; in 1443 347 dagen aanwezig ⁽¹⁶¹⁹⁾; in 1444 346 dagen aanwezig ⁽¹⁶⁵⁴⁾ Hij was aanwezig op de zittingen in 1425 ⁽¹⁹⁶¹⁾, 1426 ⁽¹⁹⁶⁷⁾, 1427 ⁽¹⁹⁷⁴⁾, 1428 ⁽¹⁹⁸⁹⁾, 1429 ⁽²⁰⁰²⁾, 1430 ⁽²⁰¹⁷⁾, 1431 ⁽²⁰²⁶⁾, 1432 ⁽²⁰⁴⁰⁾, 1433 ⁽²⁰⁷⁸⁾, 1434 ⁽²⁰⁷⁹⁾, 1435 ⁽²⁰⁸⁰⁾, 1436 ⁽²⁰⁷⁶⁾, 1437 ⁽²⁰⁹³⁾, 1438 ⁽²¹⁰⁸⁾, 1439 ⁽²¹¹⁷⁾, 1440, 1441 ⁽²¹⁴⁰⁾, 1442 ⁽²¹⁴⁸⁾, 1443 ⁽²¹⁵⁸⁾, 1445 ⁽²¹⁶⁸⁾

Rekwestmeester van het hof voor 6 maanden per jaar v1437; voor 3 maanden per jaar, aan 2 fr per dag, v1438 ⁽⁸⁰³⁵⁾, v1440-41 ⁽¹⁵⁸⁷⁾; 4 maanden per jaar sinds 6/7/1440, tot zijn dood in 1449, op 23/1/1451, werd hij door mr. Andrieu Colins vervangen ⁽⁸⁰³⁵⁾ Voorzitter van het Hof van Holland vanaf 1445 ⁽³⁴⁷²⁾; tegenover de Brederodes, die niet voor het gezag van Filips wilden buigen, gedroeg hij zich "moult hautement de la part du duc et prévalut de force, et depuis par trenchant de justice rigoureuse" ⁽⁷⁴⁹⁸⁾; hij was gezonden om stadhouder Willem van Lalaing te vervangen, afgezet wegens te grote sympathie voor de Hoeken; hij werd echter geen stadhouder, maar werd "president ende oeverste van den rade"; al snel kwam hij daar in aanvaring met de procureur generaal Bengaert Saey, die hem van sodomie beschuldigde; hij werd opgesloten in de kastelen van Heusden en Loevenstein; hij bekende, om onthoofd te worden i.p.v. verbrand ⁽³⁴⁷⁵⁾

Taken en dienstreizen

in 1433 ging hij "huut laste van den Vier Leden weghe van den lande van Vlaenderen" op diplomatieke missie bij de koning van Engeland i.v.m. de ordonnantie op de wolstapel, waarvoor hij door Gent 16 lb gr werd betaald en door Brugge 14 lb 4 s 2 d gr, door Ieper 15 lb 17 s 7 d. De Leden zenden ook elk nog hun eigen afgevaardigde ⁽³⁰³⁹⁾

Wetsvernieuwingen: * commissaris van wetsvernieuwingen te Veurne 1437, 1439 ⁽⁶²³⁷⁾

Bezit

Leenbezit: * in 1429-30 betaalde hij verheffingsgeld voor een renteleen van 25 lb 19 d par, bezet in de parochie Pervijze, gehouden van de Burg van Veurne, dat hij had geërfd van zijn vader Godfried ⁽⁷¹⁹⁶⁾ * in 1435 hield hij van de Burg van Brugge een leengoed van 28 gemeten in de OLV-parochie van Aardenburg ⁽⁷⁵⁷⁶⁾

Leenbezit verwanten

Goswin de Wilde hield in 1329-1330 een leengoed van 103,5 à 405,5 gemeten land in Sint-Andries en Varsenare en 11 gemeten te Klemskerke, wat samen één leen zonder rechtsmacht vormde genaamd Rietschilde, gehouden van de Burg van Brugge; er stond een kasteel op in de parochie Sint-Andries; Goswin verwierf ook een erfelijk renteleen van 7 lb par gevestigd op een huis aan de markt van Veurne; hij bezat ook een aantal allodia, zoals een hoeve te Houtave ⁽⁶³⁹⁰⁾
Hendrik de Wilde's echtgenote Katelijne hield in 1430 de heerlijkheid De Stovere in Pittem, achterleen van het Hof van Claerhout aldaar, gelegen in de Roede van Tielt; na haar dood ging het over op Gillis de Wilde ⁽⁶³³⁴⁾
het leen Manegem in Pittem gelegen in de Roede van Tielt was vanaf de periode 1407-1420 via een huwelijk van Gillis de Wilde met Adelyse van der Haghe in handen van de familie De Wilde, in 1470 van Eulaard de Wilde ⁽⁶³³⁴⁾
in 1470 hield Gillis de Wilde het achterleen Te Zwynvoets gehouden van het Hof van Pittem in de Roede van Tielt ⁽⁶³³⁴⁾
Jan de Wilde hield in 1470 enkele kleine leentjes van het Leenhof van Dendermonde ⁽⁷²³⁶⁾ [= zijn zoon?]

Rentenbezit: * in 1445 amortiseerde hij een rente van 4 lb gr per jaar, bestemd voor de parochiekerk van Waregem, voor de stichting van 6 eeuwige missen ⁽³⁴⁷⁶⁾

Huizenbezit: * in 1430 kocht hij voor de som van 20 lb gr van Lieven van der Haghe een hof en "huuzekin" in de Gortelstrate "an den muer van Sanderswalle", te Gent vlak bij het Prinsenhof, belast met een erfrente van 41 gr per jaar ⁽⁸⁰⁸²⁾ * in 1451-1452 confisqueerde de stad Gent een huis van hem "staende bij den hove ten Walle" ⁽⁴³⁴⁰⁾

Cultureel

Wapen : * "une croix, chargée de 5 ... [coquilees?] et accompagnée de 12 merlettes, en orle.C. : un tête et col de ... [animal] entre un vol.T.ous.S.: deux ... [frustes]" ⁽⁷⁸⁸⁸⁾ ⁽⁷⁸⁸⁷⁾

Studies: * doctor in het civiel recht ⁽¹⁵⁶¹⁾ * "dominus Gosuinus Silvestri de Flandria honoribilis rector dominorum Ultramontanorum" te Bologna v1424-25, "nobilis et egregius vir de Flandria"; "f. Gotfridi" [het moet hem wel bijna zijn, ook al is de naam vreemd vertaald] ⁽⁷⁸⁸⁶⁾; hij volgde de opleiding in Romeins recht en behaalde de graad van licentiaat in het Romeins recht [er was een plechtigheid naar aanleiding daarvan, gezien zijn rectoraat en adellijke afkomst] ⁽⁷⁸⁸⁶⁾

Stichtingen: * in 1445 amortiseerde hij een rente van 4 lb gr per jaar, ten voordele van de parochiekerk van Waregem, voor de stichting van 6 eeuwige missen ⁽³⁴⁷⁶⁾ * in 1469 zond de RK een rekwest van de vrienden en magen van wijlen messire Goosin de Wilde op naar de baljuw van Harelbeke om na te gaan of de renten en inkomsten bezet op bepaalde stukken grond, voor de stichting van 6 missen voor zijn zielenheil, het toegelaten bedrag voor amortisatie van 4 lb gr per jaar niet overschreden ⁽⁷⁶⁷⁴⁾

Referenties

(647) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1966, 102v
(661) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1966, 246r
(694) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1972, 107r
(754) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1991, 109r
(822) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2012, 169v
(905) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2054, 181v
(955) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2068, 371v
(971) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2140, 40v
(991) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2115, 57r
(1561) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4095, 90r
(1575) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4097, 87r
(1587) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4098, 73r
(1619) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4099, 83r
(1654) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 2705, 75v
(1961) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2346
(1967) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2346
(1974) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2346
(1989) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2347
(2002) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2348
(2017) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2349
(2026) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2349
(2040) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2350
(2077) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2354
(2078) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2351
(2079) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2352
(2080) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2353
(2093) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2354
(2108) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2355
(2117) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2356
(2140) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2358
(2148) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2359
(2158) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2359
(2168) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2361
(2805) Karagianis, 111
(2806) Kerckhoffs-DE Hey, 133
(3039) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: tot de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1990: , 605, 606
(3084) JEAN (M.), La chambre des comptes de Lille. L'institution et les hommes (1477-1667), Parijs, 1992: , 287
(3472) VAN ROMPAEY (J.),Het grafelijk baljuwsambt in Vlaanderen tijdens de Bourgondische periode, Brussel, 1967 (VKAWLSK, KL, nr. 62): , 119-120, 566, 616, 646
(3473) FOPPENS (J.F.), Histoire du Conseil de Flandre, Brussel, 1869: , 55-56
(3474) VOLCKAERT (S.), De functionarissen bij de Raad van Vlaanderen (1386-1404). Een onderz oek naar de sociale invloeden bij de samenstelling van de Raad, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1994: , 107-108
(3475) NIP (R.I.A.), Bengaert Say, een 15de eeuw ambtenaar, in: Holland, 15, 1983, pp. 65-75: , 71-73
(3476) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1609, 50v-51
(3703) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 21807, 6v
(3713) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 21809, 6r
(3732) VAN DEN BROEK (P.), De diplomaten onder de regering van Filips de Stoute als graaf van Vlaanderen (1384-1404). Hun bevoegdheid, opleiding en sociale achtergrond, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1979:
(3733) BUNTINX (J.), De audientie van de graven van Vlaanderen. Studie over het centraal grafelijk gerecht (c.1330 - c.1409), Brussel, 1949: , 77
(3753) DE BORCHGRAVE (C.), Diplomaten en diplomatie onder hertog Jan zonder Vrees, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1992, band 2: bijlagen: , F2.16, VL39
(3781) FOBE (A.-M.), De diplomaten van het Boergondische hof (1477-1506), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent 1970: , C/103, C/104
(3950) WARLOP (E.), Inventaris van het Fonds d'Ennetières, Brussel, 1981: , 360
(4005) PREVENIER (W.) (ed.), Handelingen van de leden en van de Staten van Vlaanderen, 1384-1405 : excerpten uit de rekeningen der steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1959: 6, ... passim, 172
(4006) PREVENIER (W.) (ed.), Handelingen van de leden en van de Staten van Vlaanderen, 1384-1405 : excerpten uit de rekeningen der steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1959: 6, 14
(4063) HLS2-3, 21, 1301
(4171) Stadsarchief Brugge: , Register van Wetsvernieuwingen 1468-1501
(4329) HANCKE (K.), Conflict en confiscatie. Een bijdrage tot de kennis van de sociale structuren te Gent op het einde van de XVe eeuw, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1995, bijlagen: , 161, 210
(4340) FRIS (V.) (ed.), Bewijsstukken betreffende den opstand van Gent tegen Philips den Goede 1451-1454, in: BMGOG, 5, 1914, pp. 1-123 (in overdruk): , 81
(4384) NOWE (H.), Les baillis comtaux de Flandre des origines à la fin du XIVe siècle, Brussel, 1928: , 84, 96, 97, 377
(4401) DEKKERS (R.), Bibliotheca Belgica Juridica, Brussel, 1951: , 152
(4402) VAN DER LINDEN (H.), Jean le Sauvage, in: BN, 21, 1911-1913, kol. 441-445:
(4413) DUPONT-FERRIER (G.), Gallia regia ou état des officiers royaux des bailliages et des sénéchaussées de 1328 à 1515, 2 dln., Parijs, 1942-1966: , I, 150
(4443) VANDENPEEREBOOM (A.), Le conseil de Flandre à Ypres précédé de: des Cours de Justice qui on t exercé jurisdiction souveraine sur la ville d'Ypres et la West-Flandre, Ieper, 1874: , 292, 294
(4457) BARTIER (J.), Légistes et gens de finances au XVe siècle: les conseillers des ducs de Bourgogne Philippe le Bon et Charles le Téméraire, Brussel, 2 dln., 1952-1955: , 179
(4487) BOONE (M.),Gent en de Bourgondische hertogen ca. 1384 - ca. 1453. Een sociaal-politieke studie van een staatsvormingsproces (VKAWLSK, KL, jg. 52, nr. 133), Brussel, 1990: , 191
(4708) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 31, 59v
(5482) BRIEGLEB (P.) & LARET-KAYSER (A.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme, VI. Suppliques de Benoît XIII (1394-1422) (Analecta Vaticano-Belgica, 26-27), 2 dln. Brussel-Rome, 1973 : , 367
(5483) NELIS (H.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme. Tome III. Suppliques et lettres de Clément VII (1379-1394), Rome, 1934: , 42
(5484) NELIS (H.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme. Tome III. Suppliques et lettres de Clément VII (1379-1394), Rome, 1934: , 125
(5485) NELIS (H.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme. Tome III. Suppliques et lettres de Clément VII (1379-1394), Rome, 1934: , 251
(5486) NELIS (H.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme. Tome III. Suppliques et lettres de Clément VII (1379-1394), Rome, 1934: , 276
(5487) NELIS (H.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme. Tome III. Suppliques et lettres de Clément VII (1379-1394), Rome, 1934: , 463
(5488) Vindevoghel (1961), 363
(5489) TITS-DIEUAIDE (M.J.) (ed.), Lettres de Benoît XIII, dl. II: 1395-1422 (Analecta Vaticano-Belgica. Documents relatifs aux anciens diocèses de Cambrai, Liège, Thérouanne et Tournai), Brussel-Rome, 1960: , 138
(5898) CARLIER (M.), Onwettige kinderen in de Bourgondische Nederlanden. Determinanten van hun plaats binnen de familie en binnen de maatschappij, onuitgegeven doctoraatsverhandeling RUG, Gent, 1998: , bijlage 2
(6145) VAN ROMPAEY (J.), De Grote Raad van de Hertogen van Boergondië en het Parlement van Mechelen, (VKAWLSK, KL, jg. 35, nr. 73), Brussel, 1973: , 26
(6182) BARTIER (J.), Légistes et gens de finances au XVe siècle: les conseillers des ducs de Bourgogne Philippe le Bon et Charles le Téméraire, Brussel, 2 dln., 1952-1955: , 436, 134
(6237) Koninklijke Bibliotheek Albertina, Brussel: , FM, Hs. 103, II, passim
(6269) Kervyn (ed.), Froissart, XXI, 213
(6334) GESQUIERE (G.), De Roede van Tielt, Kasselrij Kortrijk (XIVde eeuw - 1502): heerlijkheden en lenen gehouden van het kasteel van Kortrijk en het leenhof van Tielt, onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1982: , 387, 418, 448
(6385) FEYS (A.) & NELIS (A.) (ed.), Les cartulaires de la prévôté ou abbaye de Saint-Martin à Ypres (1102-1543), Publications Société d'Emulation de Bruges, 2 dln., Brugge, 1880-1887: , 860
(6386) DE PAS (J.), Cartulaire de la Chartreuse du Val de Sainte Aldegonde près Saint-Omer, Saint-Omer, 1905: , 121
(6387) GAILLIARD (J.), Bruges et le Franc, ou leur magistrature et leur noblesse avec des données historiques et généalogiques sur chaque famille, 6 dln., Brugge, 1857-1864: , I, 108, 377, II, 115, 370
(6388) DECLERCQ (K.), Feodaliteit in het Brugse Vrije, leen en familie in de ambachten Oostkamp en Sijsele (ca. 1325-1515), onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1984: , 322
(6389) LEURIDAN (F.) Statistique féodale du département du Nord, la châtellenie de Lille, Rijsel, 1886-1901, 6 vol. (dl. 1, Introduction, dl. 2, Carembaut, dl. 3, Ferrain , dl. 4, Mélantois, dl. 5, Pévèle, dl. 6, Weppes: , W, 150
(6390) SABBE (J.), Ridder Goswin de Wilde (?-1394) uit Sint-Andries-Brugge en Varsenare, de eerste soeverein baljuw van Vlaanderen, in: ASEB, 134, 1997, pp. 25-47:
(6398) Deboosere (1998), 193
(6794) WARLOP (E.), De vorming van de grote schepenbank van het Brugse Vrije, 24, 1968, pp. 1-28: , 27
(6808) DHONDT DE WAPENAERT (E.), Quartiers généalogiques des familles flamandes, Brugge, 1871: , 324
(7019) Electronische databank van SCHOUPS (I.) met de Gentse magistraatslijsten voor de Bourgondische periode:
(7160) GALVIN (M.T.), The Poor Tables of Bruges, 1270-1477, unedited Ph. D. Columbia University, 1998: , 347
(7196) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 17593, 4r
(7236) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 24644, 12v-13r
(7265) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 1068, 41r, 45r
(7475) SOENS (T.), Rentmeesters, tollenaars en de anderen. Een onderzoek naar de beheerders van het grafelijk domen in Vlaanderen (1372-1404), III, bijlagen, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999:
(7498) KERVYN DE LETTENHOVE (J.) (ed.), Chastellain, Oeuvres, 6 dln., Brussel, 1863-1868: , III, 132-133
(7508) Chronique d'Enguerrand de Monstrelet, in: J.A. Buchon (ed.), Collection des Chroniques Nationales françaices, Parijs, 1826: , VI, 259, 317
(7542) Van Peteghem (P.P.J.L.), De Raad van Vlaanderen en Staatsvorming onder Karel V (1515-1555). Een publiekrechterlijk onderzoek naar centralisatiestreven in de XVII Provinciën, Nijmegen, 1990: , 239, passim
(7543) Stadsarchief Gent: , 330/23, 16v
(7576) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 3996, 87r
(7598) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 17614
(7599) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 17615
(7674) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 17706
(7701) ARA, Rekenkamers, Oorkonden van het Zegelrecht (I: cedules; II: charters): II, 366
(7886) SORBELLI (A.) (ed.), Il "Liber secretus juiris Caesarei" dell' università di Bologna. I. 1378-1420, II. 1421-1450 (Universitatis Bononiensis Monumenta III), Bologna, 1938-1942: , II, 28
(7887) MOERMANS (K.), De culturele expressies van de raadsheren van de Raad van Vlaanderen (1419-1477), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999:
(7888) De Raadt, IV, 245
(8007) PIANA (C.) (ed.), Lauree in diritto civile e canonico conferite dall'Università di Bologna secondo la relazione dek 'Liber Sapientium' [1419-1434], in: Atti e Memorie della R. Deputazione di Storia per le Provincie di Romagna, 17-19 (1969), pp. 265-350: , 282, n. 45, 284, n. 53
(8035) BRAND (H.), KRUSE (H.) e.a. , o.l.v. PARAVICINI (W.), Databank van de Bourgondische hovelingen, Deutsches Historisches Institut te Parijs:
(8082) Stadsarchief Gent: , 301/30, 57r