Jan van Culsbrouc

Sociaal

Antecedenten en origine: * waarschijnlijk een familie uit Geraardsbergen * Jan van Cudelsbrouc, schepen van Geraardsbergen v1361 ⁽⁴⁶⁰⁷⁾

Familie

Hij was de grootoom van de kroniekschrijver Chastellain, zijn zuster Sofie, die goederen bezat te Wetteren en gehuwd was met Gheeraert van Massemen, was de grootmoeder van Chastellain ⁽⁷³⁷⁶⁾ ⁽⁷⁵⁵⁴⁾ Broers en zusters: Gijsbrecht, Gerard en Sofie ⁽⁷³⁷⁶⁾ * Gerard van Culsbrouc v1405 ⁽⁷⁵⁵⁴⁾ Raadsheer Jans erfgenamen waren zijn neefjes en nichtjes, kinderen van zijn broer Ghiselbrecht ⁽⁷⁵⁵⁶⁾: * meester Jan van Culsbrouc, de voornaamste erfgenaam ⁽⁷⁵²⁵⁾ * Gheeraert van Culsbrouc ⁽³²⁹⁰⁾, schepen van Geraardsbergen v1428; [=?] Gerard van Culsbrouck, voorschepen v1486, 1487 ⁽³²⁹⁰⁾ * jonkvrouw Margriete, gehuwd met Godevaert Milot ⁽³²⁹⁰⁾, maar had hem eerst lange tijd "uut goeden minnen ende jonsten" in zijn huishouden gediend; in 1427 nog verklaarde ze dit te blijven doen en kreeg van hem een lijfrente van 12 s gr per jaar ⁽⁷⁵⁵⁶⁾ * jonkvrouw Kateline, gehuwd met Lareins van der Lueren, alle vier broers en zusters ⁽³²⁹⁰⁾

Overlijden

Gestorven 18/7/1443 ⁽¹²²⁹⁾

Contemporaine vermeldingen

Gerard van Culsbrouc f. Gerard ⁽³⁷⁸⁾, schepen van Geraardsbergen v1435 ⁽⁴⁶³⁹⁾, secretaris van Geraardsbergen v1446 ⁽²⁹²⁵⁾, "clerc" van Geraardsbergen en afgevaardigde op Ledenvergadering v1450, 1451 ⁽⁶⁰⁴¹⁾
Jan van Culsbrouc, kanunnik van het kapittel van Doornik v1472 ⁽³⁵¹⁾
magister Johannes van Culsbrouc, kanunnik van het OLV-kapittel te Doornik, bezat het beneficie van de parochiekerk van Vladslo, gewijd aan Sint-Maarten, die echter bediend werd door dominus Petrus de Molendino, ook kapelaan in parochiekerk Oedeghem [Oyghem, gewijd aan St-Brice ca. 1455 ⁽⁵⁷⁵⁵⁾
Gerard Cuelsbrouck, neef van zijn abt-voorganger Jean van Cauwerburch], abt van de Sint-Pietersabdij te Gent, zoon van Gerard en van Josine Damman, uit een patricische familie van Aalst[1517-55] ⁽⁵⁷⁵⁶⁾
Adrianus, verwant aan magister Johannis de Culsbrouck, was kapelaan van de OLV-kapel in de parochiekerk van Ename, maar resideerde niet en werd door Jacob Dhondt vervangen, ca.1455 ⁽⁵⁷⁵⁷⁾

Carrière

Hoofdcarrière: Raadsheer bij de RVV v1420 ⁽¹³⁴⁶⁾, eerst vermeld bij de betaling van Kerst 1422 [maar rekening ertussen is niet bewaard], normale jaarwedde van 300 fr van 33 gr per jaar ⁽¹⁵⁵⁸⁾; vanaf Sint-Jan 1424 werd hem nog slechts 100 fr per jaar betaald en moest hij 200 fr afstaan aan mr. Josse de Steeland, die op 11/5/1424 tot raadsheer werd benoemd, Culsbrouc had niet veel in de raadkamer kunnen zetelen wegens zijn activiteiten als proost van het kapittel van Sint-Veerle te Gent, vandaar ook dat hij een deel van zijn wedde kon afstaan: "seulement attendu qu'il est illec sur son benifice" ⁽¹⁵⁵⁹⁾ Hij was aanwezig op de zittingen eind 1419 [na FdG?] ⁽¹⁹¹¹⁾, 1420 (19-30), 1421 ⁽¹⁹³¹⁾, 1422 ⁽¹⁹⁴⁶⁾, 1423 ⁽¹⁹⁵¹⁾, 1425 ⁽¹⁹⁵⁸⁾, 1426 ⁽¹⁹⁶²⁾, 1427 ⁽¹⁹⁷¹⁾, 1429 "'prevost", eenmaal op 22/4 ⁽²⁰⁰⁷⁾

Kerkelijk: * ambassadeur van de hertog bij de Heilige Stoel ⁽¹²²⁹⁾ * cantor van de kathedraal van Doornik ⁽¹²²⁹⁾ * proost van het Sint-Veerlekapittel te Gent ⁽¹²²⁹⁾, v1416 ⁽⁴⁵⁶⁸⁾ v1420 ⁽¹³⁴⁶⁾ * kanunnik van het Sint-Romboutskapittel te Mechelen ⁽¹²²⁹⁾ * pauselijk rechter en commissaris ⁽¹²²⁹⁾ v1416 ⁽⁴⁵⁶⁸⁾; in 1415 werd hem door pauselijk auditeur Hendrick Fleckel, deken van het kathedraal kapittel Padua en kapelaan van de Heilige Stoel , opgedragen om getuigenissen en procesakten, meegestuurd uit Rome, te onderzoeken in een zaak tussen enerzijds de pastoor van Dendermonde Filips Bal en anderzijds het OLV-kapittel van Doornik met de Baudelo-abdij ⁽⁴⁵⁶⁸⁾ * men vroeg voor Johannes Cuelsbrouc, subdiaken het bisdom Kamerijk, magister artium en student aan de faculteit van het kerkelijk recht te Parijs, een beneficium afhankelijk van de bisschop van Kamerijk, niettegenstaande het bezit van de zielzorg van de Sint- Elizabethskerk te Kamerijk v1394 ⁽⁵⁷⁴⁹⁾
* men vroeg voor Johannes de Cuelsbrouc, priester in het bisdom Kamerijk, meester in de artes en licentiaat in het canonieke recht gegradueerd in Parijs, een beneficium afhankelijk van bisschop en kapittel van de kerk van Kamerijk, niettegenstaande het bezit van de parochiekerk Sint-Amandus te Heldergem en de kapelanijen Sint-Kruis in het Sint-Hermeskapittel te Ronse, Sint-Nicolaas in de parochiekerk van Bouchout, Sint-Nicolaas in de parochiekerk van Geraardsbergen en Sint-Nicolaas in de Sint-Jansparochiekerk te Gent [bisdom Doornik] v1403 ⁽⁵⁷⁵⁰⁾; voor diezelfde, rector van de parochiekerk van Sint- Amandus in Heldergem [bisdom Kamerijk], licentiaat in het canoniek recht, priester en meester in de artes, werd een "beneficium ecclesiae cum vel sine cura ad collationem" van bisschop en kapittel gereserveerd, niettegenstaande het bezit van genoemde parochiekerk en eeuwige kapelanijen in de Sint-Hermeskerk te Ronse, alsook één te Boechoute, één te Geraardsbergen en één in de Sint-Janskerk van Gent; hij moest het beneficie van de parochiekerk van Sint- Amandus weliswaar overlaten v1403 ⁽⁵⁷⁵⁰⁾ * in 1423 kreeg hij van Jehan de Thoisy, bisschop van Doornik, de opdracht de Gentse magistraten van de excommunicatie te ontslaan waartoe deze hen had veroordeeld wegens het schenden van het privilegium fori van de geestelijkheid ⁽⁷⁹²¹⁾

Bezit

Leenbezit verwanten: * Gerard van Culsbrouc hield in 1473 een leen van 6 dagwanden weide van de heer van Boelare, binnen het ressort van het Leenhof van Aalst ⁽⁷²⁵²⁾ * hij hield eveneens een leen van een halve bunder grond, ter waarde van 3 lb par per jaar, van de heer van Denderwindeke, binnen het ressort van het Leenhof van Aalst ⁽⁷²⁵²⁾

Huizenbezit: * in 1417 kocht hij twee aanpalende huizen in de Pitstege in Gent ⁽⁸⁰⁷¹⁾

Cultureel

Studies: * licentiaat in het canoniek recht v1416 ⁽⁴⁵⁶⁸⁾ * docteur en droit ⁽¹²²⁹⁾

Begraafplaats

grafsteen van Johannes van Cuelsbrouck, "in artibus magister et in decretis licentiatus", gestorven op 18/07/1443, in de Sint-Veerlekerk te Gent voor het hoofdaltaar van de collegiale kerk; het opschrift vermeldde ook zijn functie van raadsheer ⁽¹²²⁹⁾ ⁽⁷⁷⁷²⁾ ⁽⁷⁷⁷³⁾

Referenties

(351) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4114, 74v
(378) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4122, 75v
(1229) FOPPENS (J.F.), Histoire du Conseil de Flandre, Brussel, 1869: , 101
(1346) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1602, 90v
(1558) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4092, 42r
(1559) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4094, 61r, B4095, 89r
(1911) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2343
(1930) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2343
(1931) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2344
(1946) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2344
(1951) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2345
(1958) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2346
(1962) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2346
(1971) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2346
(2007) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2348
(2925) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 44558
(3290) Rijksarchief Gent: , St.-Veerle, o.de dato 20/8/1443 en 15/12/1445
(4568) VLEESCHOUWERS (C.), Het archief van de Abdij van Boudelo te Sinaai-Waas en te Gent, Brussel, 1983: , 620
(4607) VERSCHAEREN (J.), Inventaris van de abdij van Beaulieu te Petegem bij Oudenaarde, Brussel, 1972: , 62
(4639) Bethune (1883), 158
(5749) BRIEGLEB (P.) & LARET-KAYSER (A.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme, VI. Suppliques de Benoît XIII (1394-1422) (Analecta Vaticano-Belgica, 26-27), 2 dln. Brussel-Rome, 1973 : , 273
(5750) BRIEGLEB (P.) & LARET-KAYSER (A.) (ed.), Documents relatifs au grand schisme, VI. Suppliques de Benoît XIII (1394-1422) (Analecta Vaticano-Belgica, 26-27), 2 dln. Brussel-Rome, 1973 : , 664
(5751) TITS-DIEUAIDE (M.J.) (ed.), Lettres de Benoît XIII, dl. II: 1395-1422 (Analecta Vaticano-Belgica. Documents relatifs aux anciens diocèses de Cambrai, Liège, Thérouanne et Tournai), Brussel-Rome, 1960: , 120
(5755) WARICHEZ (J.), Etat bénéficial de la Flandre et du Tournaisis au temps de Philippe le Bon (1455), in: ASHEB, 1909-1912, passim: , IIIa, 476 ,V, 452:
(5756) BERLIERE (U.) e.a., Monasticon Belge (voortgezet door het Centre National de recherche d'histoire religieuse): , VII/1, 133
(5757) WARICHEZ (J.), Etat bénéficial de la Flandre et du Tournaisis au temps de Philippe le Bon (1455), in: ASHEB, 1909-1912, passim: , IIa, 449
(6041) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: na de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1995: , n° 1109, 1160
(7252) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 1068, 77v, 214r
(7376) SMALL (G.), George Chastellain and the Shaping of Valois Burgundy, Suffolk, 1997: , 19, 39
(7525) DE PORTEMONT (A.), Recherches historiques sur la ville de Grammont en Flandre, 2 dln., Gent, 1870:
(7554) Stadsarchief Gent: , 330/13, 193v
(7556) Stadsarchief Gent: , 330/19, 112v
(7772) MOERMANS (K.), De culturele expressies van de raadsheren van de Raad van Vlaanderen (1419-1477), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999:
(7773) VAN HOOREBEKE (A.L.), Recueil des épitaphes tant anciennes que modernes des églises, couvents, monastères, cloîtres, hôpitaux et cimitières de la ville de Gand, 6 dln., Gent, 1849: , IV, 375
(7921) LAUWERS (D.), De raadsheren van de Raad van Vlaanderen onder Jan zonder Vrees (1404-1419), onuitgegegven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999: , 53-55
(8071) Stadsarchief Gent: , 301/24