Jan van Rijsel

Sociaal

Antecedenten en origine: * waarschijnlijk stamde hij uit de Brugse makelaarsfamilie, hoewel hij pensionaris te Gent werd, er waren echter ook al eerder ambtenaren die deze naam droegen * Daniel de Lille, clericus, resigneerde zijn prebende in het OLV-kapittel van Dendermonde in 1356 ⁽⁴⁴⁵¹⁾ * Jan van Ryssele, ridder, raadsheer van de graaf, kastelein van Nieppe v1349, krikhouder van Veurne v1350, baljuw van Veurne v1351, ruwaert van Biervliet v1358, burchtvoogd van Rupelmonde v1361, baljuw van Sint-Winoksbergen v1363, baljuw van Brugge v1350? ⁽⁴¹³⁶⁾; hij ontving de geconfisqueerde goederen van de aan Lodewijk van Male ongehoorzame vrouwe van Kassel, 1350 ⁽⁴⁴⁵¹⁾ * Thomas de Lille, sire de Frasnes, baljuw van Henegouwen 1395-1398 en 1402-1403 ⁽²⁷⁸⁷⁾ [deze zijn waarschijnlijk niet verwant] * Jan van Rijssele, Brugs makelaar v1412 ⁽⁴⁰⁶⁷⁾ [=?]; deze droeg in 1424 een door brand vernielde hofstede van 50 roeden te Brugge over aan het makelaarsambacht onder de voorwaarde dat een zekere Julyane Covents die haar leven lang zou mogen gebruiken ⁽⁴⁰⁷⁴⁾ * her Gillis van Rijssele, schepen van Brugge en afgevaardigde op een Ledenvergadering v1402 ⁽³⁹⁹²⁾; bevond zich in een hoge fiscale klasse, eigenaar van huizen in de Palmstraat, de Blekerstraat, de Noordzandstraat, de Sint-Jacobsstraat en de Geerwijnstraat; hoofdman van het Sint-Jacobszestendeel 1400, raadslid 1401, schepen 1404 ⁽³⁹⁹³⁾ * her Joris van Rijssele schepen, raad en hoofdman van Brugge en afgevaardigde op Ledenvergaderingen v1390, 1391, 1392, 1394, 1403, 1404 ⁽³⁹⁹³⁾ * Jan van Rijssele, Brugs poorter, bevond zich in een fiscale klasse iets boven het gemiddelde, handschoenmaker of makelaar, of lakenhandelaar in Werviks laken of matrassenmaker, maner van de waarmerkingscommissie van de "rame" 1398 en 1404, inner van pointingen, deelman van het Sint-Jacobszestendeel 1403, 1405, bezat lijfrenten en land in Sint-Andries ⁽⁴⁵⁰⁹⁾ * Joos van Rijssele, Brugs poorter, beurzenmaker of wijnhandelaar, kerkmeester van Sint-Baselis 1403, raadslid in 1386, 1387, 1390, 1392, 1402, 1403, 1405, schepen in 1391, 1393, 1394, 1397, 1404, deelman van het Sint-Donaaszestendeel 1399, 1404 ⁽⁴⁵⁰⁹⁾ [een lage fiscale klasse, maar gaat het hier wel om dezelfde, dit is allemaal sterk onbetrouwbaar] * Pieter van Rijsel, bevond zich in een hoge fiscale klasse te Brugge, inner van de pointingen 1394-1396 ⁽⁴⁵⁰⁹⁾

Huwelijk

jonkvrouw Marguerite Muuls, weduwe van wijlen Jehan de Lille v1473 ⁽⁷²⁵³⁾

Contemporaine vermeldingen

George de Lille "tendeur d'oyseaulx" en luitenant van de meester valkenier van Vlaanderen v1416 ⁽¹¹⁶⁴⁾
Jehan de Lille en Guillaume de Lille, bastaarden van sire Guillaume de Lille v1418 ⁽¹¹⁶⁵⁾
messire Jehan de Lille, ridder, kreeg 100 lb van 40 gr voor een zekere overeenkomst die hij in dienst van de hertog met de abt van Ninove had gemaakt v1458 ⁽⁸⁵⁹⁾
Daniel van Rijsel, kanunnik van het OLV-kapittel van Dendermonde, v1369 ⁽⁵⁶²²⁾
Johannes de Insula, kanunnik met prebende van het Sint-Hermeskapittel te Ronse v1422; clericus van het bisdom Kamerijk, kanunnik met prebende van de H. Kruiskerk te Kamerijk ⁽⁵⁶²³⁾
dominus Johannes de Lille, pastoor van Maulde-sur-l'Escaut, kerk gewijd aan Sint-Pieters, ca. 1455 ⁽⁵⁶²⁴⁾

Carrière

Schepen van Brugge v1421 ⁽⁴⁰⁶⁹⁾ [=?] Vinder van de zuivelmarkt te Brugge 1422, 1428 ⁽⁴¹³⁴⁾ [=?] Pensionaris van Gent v1437 ⁽⁶²⁴⁾, 1438 ⁽⁶⁴¹⁾ Advocaat van Gent v1438 ⁽³⁸⁰⁴⁾ en afgevaardigde op Ledenvergaderingen, 1438, 1439 ⁽⁶⁰⁰⁷⁾; afgevaardigde van Gent op de Staten generaal te Brussel en Mechelen in 1438 ⁽³⁸³⁴⁾ Procureur van partijen voor de RVV v1445 ⁽⁷⁹⁶⁸⁾ [hier voor een zekere Jan Heughebaert]

Hoofdcarrière

Raadsheer in de RVV, eerst vermeld bij betaling vanaf Kerst 1440; hij werd weerhouden in de RVV in afwezigheid van Gautier Poulain, van wie hij zijn dagwedde van 24 gr overnam [de hertog had Poulain een post van raadsheer in de RVV toegezegd voor wanneer hij het ambt van algemeen ontvanger zou verlaten] Jan van Rijsel was in 1441 47 dagen aanwezig ⁽¹⁶⁰⁴⁾; in 1443 349 dagen aanwezig ⁽¹⁶³⁰⁾; in 1444 142 dagen aanwezig tot 13/6/1444: op die dag tot baljuw van Waas benoemd, maar uit die functie ontslagen door de hertog omdat dit ambt "est moult penable et de grant travail et que icellui Jehan est assez sur eage", daarna opnieuw tot raadsheer benoemd, nu in afwezigheid van Hector van Voorhoute, commissie 2/7/1444, eedaflegging 5/7/1444 ⁽¹⁶⁶⁶⁾, v19/12/1448 ⁽³⁶¹¹⁾ Hij was aanwezig op de zittingen in 1440 ⁽²¹³¹⁾, 1441 ⁽²¹⁴⁷⁾, 1442 ⁽²¹⁵⁶⁾, 1443 ⁽²¹⁶⁷⁾, 1445 ⁽²¹⁷⁴⁾, 1446 ⁽²¹⁹⁵⁾, 1447 ⁽²²⁰⁷⁾

Nog in 1450 werd hij in de stadsrekeningen van Diksmuide vermeld als "meester Thomaes de Boom, advocaat ende Jan van Rijssele, procureur ende andre practiziene van den hove ", die werden geconsulteerd om zaken ivm de rechten en heerlijkheid van deze stad ⁽²⁹⁷²⁾ In 1450-51 was hij procureur van Kaprijke ⁽²⁹⁷⁹⁾ [was dit geen naamgenoot, zijn zoon bv.?]

Giften

hij kreeg in 1437 een gift van de hertog 70 gouden rijders voor bepaalde geheime zaken ⁽⁶²⁴⁾ en in 1438 nog eens 100 gouden rijders voor zijn goede diensten "et pour certaines bonnes causes a ce le mouvans" ⁽⁶⁴¹⁾

Bezit

Leenbezit verwanten: * in 1473 hield zijn weduwe een leen van de heer van Boelare te Oombergen, omvattende 11,5 dagwanden grond, ter waarde van 19 lb 4 s par per jaar, en 3 achterlenen, elk ter waarde van 3 lb par per jaar ⁽⁷²⁵³⁾

Referenties

(624) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1961, 31v
(641) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1963, 199r
(859) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2030, 314r
(1164) MOLLAT (M.) - FAVREAU (R.), Comptes Généraux de l'Etat Bourguignon entre 1416 et 1420, I (Recueil des historiens de la France publié par l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. Documents financiers, dl. 5), Parijs, 1965: 7792
(1165) MOLLAT (M.) - FAVREAU (R.), Comptes Généraux de l'Etat Bourguignon entre 1416 et 1420, I (Recueil des historiens de la France publié par l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. Documents financiers, dl. 5), Parijs, 1965: 9550, 9551
(1604) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4098, 74v
(1630) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4099, 84v
(1666) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 2705, 77r/v
(2131) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2358
(2147) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2358
(2156) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2359
(2167) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2360
(2174) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2361
(2195) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2362
(2207) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2263
(2787) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 10347-10350, 14356-10357
(2972) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 24061, 19r/v
(2979) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 33017, 7r
(3611) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 21816, 8r
(3804) KOPPMANN (K.) & VON DER ROPP (G.) (ed.), Die Recesse und andere Akten der Hansetäge von 1256 bis 1430, 8 dln., Leipzig, 1870-1897: , II, 203
(3834) CUVELIER (J.), DHONDT (J.) & DOEHAERD (R.), Actes des Etats Généraux des anciens Pays-Bas, 2 dln., Brussel, 1978 (KCG): , 25, 26
(3992) PREVENIER (W.) (ed.), Handelingen van de leden en van de Staten van Vlaanderen, 1384-1405 : excerpten uit de rekeningen der steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1959: 236
(3993) PREVENIER (W.) (ed.), Handelingen van de leden en van de Staten van Vlaanderen, 1384-1405 : excerpten uit de rekeningen der steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1959: 52, ... passim, 331
(4067) SCHOUTEET (A.), Stadsarchief van Brugge. Regesten op de oorkonden, 4 dln., Brugge, 1975-1982: , regest 624
(4069) Stadsarchief Brugge: , De Limburg Stirum, Cartularium B, f°106
(4074) Stadsarchief Brugge: , Makelaars, Cartularium A, f°59
(4134) Stadsarchief Brugge: , Register van Wetsvernieuwingen 1422-1443
(4136) NOWE (H.), Les baillis comtaux de Flandre des origines à la fin du XIVe siècle, Brussel, 1928: , 96, 371
(4451) DE LIMBURG-STIRUM (T.) (ed.), Cartulaire de Louis de Male, 1348-1356, 3 dln., Brugge, 1898-1901: , I, 351, 276
(4509) DE MEYER (I.), Sociale strukturen te Brugge in de 14e eeuw, in: W. Blockmans e.a. (ed.), Studiën betreffende de sociale strukturen te Brugge, Kortrijk en Gent in de 14e en 15e eeuw (SL, 63), 3 dln., Kortrijk - Heule, 1971: & Vanderpijpen, 178, 340
(5621) BERLIERE (U.) e.a., Monasticon Belge (voortgezet door het Centre National de recherche d'histoire religieuse): , VII/3, 403
(5622) Vleesschouwers (1983), 550
(5623) Baix (1947-55), 40, 579
(5624) WARICHEZ (J.), Etat bénéficial de la Flandre et du Tournaisis au temps de Philippe le Bon (1455), in: ASHEB, 1909-1912, passim: , VIII, 183
(6007) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: na de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1995: , n°683, 719
(7253) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 1068, 114r
(7968) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2361, f° 23v