Ryckaert Utenhove

Sociaal

[Niet te verwarren met de contemporaine mer. Ryckaert Utenhove, ridder, en een nauwe verwant]

Antecedenten en origine: cfr. Clais Utenhove

Familie

Ouders: [volgens Foppens] Clais Utenhove en van Anne van Messem ⁽³⁴⁴¹⁾; ook Van Rompaey, in navolging van Van Zuylen Van Nyevelt (1930-1932), neemt deze versie over ⁽³⁴⁴⁵⁾; Wyseur ook; ze is afkomstig uit een genealogie bewaard in het RAG ⁽⁷³⁷⁸⁾ Broers en zusters: cfr. bij Clais Utenhove

Huwelijk

Richard f. Clais was gehuwd met Josine van den Vagheviere ⁽⁷³⁷⁸⁾

Nageslacht

Zoon: Nicolaas bij Josine van den Vagheviere; in zijn huwelijkscontract van 1496 werd die als enige erfgenaam van mr. Ritsaert genoemd, dus ofwel was hij een enig kind, ofwel waren de anderen al overleden; Nicolaas studeerde rechten te Leuven, huwde met de Oudenaardse Agnes van der Varent bij wie hij vier kinderen verwekte, ging wonen in de parochie Markegem en schopte het uiteindelijk in 1515 tot president van de RVV ⁽⁶⁴⁹⁰⁾; zijn vrouw overleed in 1530, hijzelf in 1527; ze werden begraven in de Gentse Sint-Jacobskerk ⁽⁷³⁷⁸⁾

Overlijden

Gestorven in 1507 ⁽⁷³⁸⁶⁾

Contemporaine vermeldingen

Jan Utenhove, eerste schepen van de Keure, afgevaardigde van Gent op de Staten Generaal te Brugge in 1473 ⁽³⁸³⁶⁾
Gillis Utenhove, eerste schepen van Gedele, afgevaardigde van Gent op de Staten Generaal te Brugge in 1473 en te Brussel in 1473 ⁽³³⁸⁷⁾
Clais Utenhove f. Jacobs, Gillis Utenhove, Jan Utenhove f. Jans, Jan Utenhove f. Ghyselbrechts, Simoen Utenhove f. Simoens waren allemaal schepenen, herenkiezers, ontvangers e.d. van Gent in de tweede helft van de 15de eeuw, hun bezittingen werden allemaal geconfisqueerd wgens hun banden met de hertog en hun corruptie ⁽⁴³³⁴⁾
Pieter Utenhove, prior van de Sint-Baafsabdij te Gent v1479 ⁽⁴⁵⁸⁹⁾
niet te verwarren met: Mer Rijkaard Uitenhove, geboren ca. 1459, ridder, heer van Borst, gehuwd met Josine van de Woestijne, had ook een zoon Nicolaas Utenhove, die raadsheer in de RVV werd, niet te verwarren met de gelijknamige president die een zoon was van de andere Rijkaard ⁽⁶⁴⁹⁰⁾

Carrière

Procureur van Gent in het Parlement van Parijs 1450-1452 ⁽²⁵³²⁾ Pensionaris van het Brugse Vrije 1453-1463 ⁽³⁴⁴⁵⁾ ⁽⁴³⁵⁹⁾; in 1458 was hij een van de afgevaardigden van het Vrije om met Brugge te gaan onderhandelen over het geschil betreffende de Brugse poorters in het Vrije ⁽⁴¹⁰⁷⁾; voortdurend afgevaardigde op ledenvergaderingen 1455-1466 ⁽⁶⁰⁴⁸⁾, 1 keer in 1/1468 ⁽⁶⁰⁵⁷⁾ Schepen van het Brugse Vrije v1463 ⁽⁴¹⁰⁹⁾, 1464, 1466, 1479, 1492, 1493, 1495 ⁽²⁵³²⁾,1483 ⁽⁵⁸⁶⁶⁾, burgemeester van schepenen 1465 ⁽⁴³⁵⁹⁾ Burgemeester van schepenen van het Brugse Vrije 1480, 1483 ⁽²⁵³²⁾ en afgevaardigde op Ledenvergadering 1480 ⁽⁹⁰⁶⁴⁾ Afgevaardigde van het Brugse Vrije op de Staten Generaal te Antwerpen en Brussel in 1459, te Brugge in 1464 en te Brussel in 1465 ⁽³⁸²⁵⁾

Hoofdcarrière

Raadsheer in de RVV, commissie 4/6/1463; in 1464 206 dagen aanwezig ⁽¹⁸²⁶⁾; in 1465 122 dagen aanwezig ⁽¹⁸³⁶⁾; in 1467 306 dagen aanwezig ⁽¹⁸⁴³⁾; in 1469 335 dagen aanwezig ⁽¹⁸⁵⁵⁾; in 1473 325 dagen aanwezig ⁽¹⁸⁸⁹⁾; in 1475 355 dagen aanwezig: 31/12/1474-22/5/1475, 24/5-11/7/1475, 15/7-25/12/1475 ⁽¹⁸⁷⁰⁾ [in de rekening van de ontvanger van exploten, waar voor dit jaar uitzonderlijk de bedragen vermeld staan die de raadsheren kregen voor de eerste helft van 1474] ⁽³⁶⁶⁹⁾ Hij was aanwezig op de zittingen in 1463 ⁽²⁴³¹⁾, 1464 ⁽²⁴⁴⁴⁾, 1465 ⁽²⁴⁵⁷⁾, 1466 ⁽²⁴⁶⁰⁾ ..., laatste vermelding 13/3/1481 ⁽²⁵³²⁾

Vermeld bij Grote Raad in 1481, 1488, 1491, 1492 en 1495 ⁽²⁵³³⁾ Rekwestmeester van Karel V ⁽²⁵³²⁾

Dienstreizen en taken: * hij speelde een rol in de vrede van 28/6/1485, waar Gentenaars hadden op aangedrongen na de vlucht van Jan van Coppenhole; samen met de abt van de Sint-Pietersabdij, Filips van Beveren, Pauwels de Baenst en Adriaan van Raveschoot was hij onderhandelaar in deze gesprekken ⁽²⁵³²⁾ * commissaris van wetsvernieuwingen in Eeklo 1463, 1465, 1489 ⁽²⁵³²⁾ te Oudenaarde samen met Josse de Lalaing en Pauwels van Overtvelt ⁽⁴²⁷⁶⁾ * commissaris van wetsvernieuwingen te Ieper 1465 ⁽⁶²⁶⁷⁾

Bezit

Leen- en grondbezit: * in 1475 en 1476 betaalde hij taks voor een leen gehouden van de Burg van Brugge, dat per jaar 36 lb par waard was ⁽⁷²⁴⁰⁾ * hij verkocht in 1494 een pachthoeve in de parochie Schorisse ⁽³⁴⁴⁷⁾ * hij verpachtte gronden in Nazareth ⁽⁴³³⁴⁾ * hij bezat grond in Deinze, waarvan hij minstens een deel van de oogst liet verkopen ⁽⁴³³⁴⁾

Ambtsbezit

hij was erfelijk ontvanger van de spijker van Rupelmonde v1487 ⁽⁴¹⁶⁾

Krediet: * in 1475 werd hem 80 lb van 40 gr terugbetaald, die hij geleend had aan de hertog voor de betaling van grenstroepen tegen de koning van Frankrijk ⁽⁹⁸⁰⁾

Andere: * het goed van een pachter van hem uit Nazareth werd in 1492-93 geconfisqueerd, voor de pachtsom die deze hem moest betalen ⁽⁴³³⁴⁾ ⁽⁷⁷²⁸⁾

Cultureel

Studies : * hij studeerde in Leuven; hij kwam voor in de matrikels anno 1442 en volgde er de opleiding in de artes en in de rechten; behaalde de licentie in de rechten ⁽⁷⁸⁶⁶⁾ ⁽⁷⁸⁶⁷⁾ ⁽⁷⁸⁶⁵⁾

Referenties

(383) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4123, 4v
(416) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4166, 68v
(980) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2104, 58v
(1826) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4109, 82r
(1836) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4110, 79v
(1843) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4111, 91v
(1855) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4165, 35r
(1870) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4166, 47v
(1889) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 2706, 44v
(2431) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2386
(2444) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2386
(2457) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2388
(2460) Rijksarchief Gent, fonds Raad van Vlaanderen, reeks "Akten en Sententiën": 2389
(2532) SIMONS (J.-L.),De functionarissen bij de Raad van Vlaanderen (1467-1476). Een onderzoek naar de sociale invloeden bij de samenstelling van de Raad, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Gent, 1992: , 98-101
(2533) KERCKHOFFS - DE HEY (A.J.M.), De Grote Raad en zijn functionarissen 1477-1531. Biografieën van raadsheren, Amsterdam, 1980: , 151
(3441) FOPPENS (J.F.), Histoire du Conseil de Flandre, Brussel, 1869: , 111-112
(3445) VAN ROMPAEY (J.),Het grafelijk baljuwsambt in Vlaanderen tijdens de Bourgondische periode, Brussel, 1967 (VKAWLSK, KL, nr. 62): , 120
(3447) BONTE (M.), Oorkonden tot 1500 bewaard op het Stadsarchief te Oudenaarde, in: Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde, 20, 1980, pp. 69-94: , nr. 83
(3669) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 21843
(3825) CUVELIER (J.), DHONDT (J.) & DOEHAERD (R.), Actes des Etats Généraux des anciens Pays-Bas, 2 dln., Brussel, 1978 (KCG): , 42, 117, 59, 75, 109
(3836) CUVELIER (J.), DHONDT (J.) & DOEHAERD (R.), Actes des Etats Généraux des anciens Pays-Bas, 2 dln., Brussel, 1978 (KCG): , 174, 189
(3837) CUVELIER (J.), DHONDT (J.) & DOEHAERD (R.), Actes des Etats Généraux des anciens Pays-Bas, 2 dln., Brussel, 1978 (KCG): , 174, 189, 200, 209
(4107) Stadsarchief Brugge: , Oude Wittenboek, f°223-224
(4109) Stadsarchief Brugge: , Private oorkonden, II, 21
(4276) VAN LERBERGHE (L.) & RONSSE (J.) (ed.), Audenaerdsche Mengelingen, 5 dln., Oudenaarde, 1841-1852: , II
(4334) HANCKE (K.), Conflict en confiscatie. Een bijdrage tot de kennis van de sociale structuren te Gent op het einde van de XVe eeuw, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1995, bijlagen: , 187
(4359) DELEPIERRE (O.) & PRIEM (F.), Précis analytique des documents que renferme le dépôt des archives de la Flandre Occidentale à Bruges, 3 dln., Bruges, 1840-1842: , X, passim
(4589) VAN LOKEREN (A.), Histoire de l'abbaye de Saint-Bavon et de la crypte de Saint-Jean à Gand, Gent, 1855, dl. 2: , 131
(5866) Rijksarchief Brugge: , bl. nrs. 6888
(6048) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: na de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1995: , n° 1247, 1290, 1400, passim, 1507, 1550
(6057) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de Leden en van de Staten van Vlaanderen, 1467-1477 : Excerpten uit de rekeningen van de Vlaamse steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1974: , 17
(6094) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regeringen van Maria van Bourgondie en Filips de Schone (5 januari 1477-26 september 1506), dl.I: tot de vrede van Kadzand (1492), Brussel, 1982: , 128
(6267) Koninklijke Bibliotheek Albertina, Brussel: , FM, Hs. 103, II, passim
(6347) GESQUIERE (G.), De Roede van Tielt, Kasselrij Kortrijk (XIVde eeuw - 1502): heerlijkheden en lenen gehouden van het kasteel van Kortrijk en het leenhof van Tielt, onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1982: , 466
(6359) MASSCHELEIN (L.), Heerlijkheid en leen in de Roede van Menen (Kasselrij Kortrijk, XIIde - begin XIVde eeuw), 3 dln., onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1982: , 345
(6490) Van Peteghem (P.P.J.L.), De Raad van Vlaanderen en Staatsvorming onder Karel V (1515-1555). Een publiekrechterlijk onderzoek naar centralisatiestreven in de XVII Provinciën, Nijmegen, 1990: , 239-242, 284-286
(7240) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 24651, 4v
(7378) Wyseur (1999) [voorlopige versie]
(7386) Stadsarchief Gent: , 330/41, 18v
(7728) Stadsarchief Gent: , 20/10, 8r
(7865) MOERMANS (K.), De culturele expressies van de raadsheren van de Raad van Vlaanderen (1419-1477), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999:
(7866) REUSENS (E.) (ed.), Matricule de l'université de Louvain, dl. I (1426-1453), Brussel, 1903: , 227
(7867) Wils (1956), 320
(7868) De Raadt, II, 90