Thomas de Plaine

Sociaal

⁽²⁵¹³⁾, ⁽²⁵¹²⁾, ⁽²⁵¹⁶⁾, ⁽³⁴¹⁶⁾, ⁽³⁴¹⁸⁾, ⁽⁶⁶⁴⁶⁾, ⁽⁶⁶⁴⁷⁾ en ⁽⁶⁶⁴⁸⁾ verwerkt in genealogie

Antecedenten en origine

afkomstig uit een oude Bourgondische familie [uit het graafschap], die reeds raadsheren, tresoriers e.d. aan het hertogdom had geleverd ⁽²⁵¹³⁾
volgens Bartier waren ze afkomstig uit het stadje Poligny, waarvan "Plaine" een buitenwijk was ⁽³⁴¹⁶⁾
Aubriet de Plaine was tresorier in het baljuwschap Aval in 1358; zijn zoon Perrin was "clerc" en grafelijk raadsheer, zeker vanaf 1381, en "garde du trésor des chartes" van Poligny in 1388, afgevaardigde van Filips de Stoute op de Staten van de Franche-Comté in 1389, griffier in het Parlement van Dole etc. ⁽³⁴¹⁶⁾

Familie

Hij was de jongste van vijf zoons van Humbert de Plaine, heer van Martry, en Isabella de Thoisy, zuster van kanselier Jehan de Thoisy ⁽²⁵¹¹⁾ ⁽³⁴¹⁹⁾ Vader: Humbert de Plaine, in 1440 vermeld als wisselaar wonende te Mechelen, betaalde 500 "salus d'or" [= 600 lb van 40 gr] wegens een inbreuk op de muntordonnanties ⁽⁶⁷¹⁾, koopman te Mechelen v1440 ⁽³⁵⁰³⁾; hij volgde in 1444 zijn vader Jehan op als algemeen muntmeester ⁽²⁵¹¹⁾; penningmeester van de hertogin v1448 ⁽⁷⁷¹⁾, v1451 ⁽²³⁵⁾, 1456-57 ⁽²⁵⁷⁾; penningmeester v1459-60 ⁽²⁷⁰⁾; penningmeester van de graaf en gravin van Charolais vanaf 1455 ⁽²⁵¹¹⁾, v1459 ⁽⁸⁷⁰⁾; hij was een steenrijke Bourgondische koopman die zich sinds 1435 in Mechelen had gevestigd ⁽²⁵¹⁴⁾ Moeder: volgens ⁽²⁵¹²⁾ en ⁽²⁵¹³⁾ was Humbert gehuwd met Isabella Bouffiaulx; het gaat waarschijnlijk om zijn eerste vrouw, die eigenlijk Bouesseau heette, dochter van de audiencier Thomas Bouesseau; bij haar overlijden hertrouwde Humbert dan wellicht met Isabella de Thoisy ⁽²⁵¹¹⁾ Oom: Gerard de Plaine, president van het Parlement van Bourgondië ⁽²⁵¹³⁾; maistre Girart de Plaine, raadsheer en rekwestmeester van het hof v1451 ⁽⁸⁰²⁾; v1454 ⁽⁸³³⁾; president van het Parlement van Bourgondië v1455 ⁽⁸⁴⁶⁾; in 1461-62 "chief de conseil" van de hertog en president van zijn Parlementen in Bourgondië ⁽⁸⁸⁰⁾; in 1461-62 messire Girart de Plaine vermeld als ridder, raadsheer en president van de parlementen van Bourgondië ⁽⁸⁸²⁾ Grootvader: Jehan de Plaines, hertogelijk tresorier eind 14de eeuw ⁽¹¹⁷¹⁾; tresorier van Dole v1390, geadeld in 6/1429 ⁽²⁵¹⁶⁾, particulier muntmeester in Troyes, Chalons en Macon v1419 ⁽¹¹⁷¹⁾; handelaar te Troyes, die het hertogelijk hof bevoorraadde met o.a. graan, wijnen en haver ⁽¹¹⁷²⁾, algemeen muntmeester van Bourgondië 1422-1444, toen hij er van afstand deed ten voordele van zijn zoon Humbert; belangrijk geldschieter van de vorst, geadeld in 1429; verwant met Jehan Chousat en met Carondelet, schepen van Poligny in 1442 ⁽³⁴¹⁶⁾ ⁽⁶²¹⁸⁾ Broers en zusters: * Jehan de Plaine, in 1461-62 vermeld als "chevaucheur de l'escuierie" ⁽⁸⁸³⁾; in 1468 was messire Jehan de Plaine al ridder ⁽⁹⁵³⁾ * Claude, Louis en Charlotte ⁽²⁵¹³⁾

Huwelijk

Thomas huwde met Jehanne Gros, dochter van de audiëncier Jehan Gros ⁽³⁷⁷⁷⁾

Nageslacht

Bij haar verwekte hij volgende kinderen: * een zoon Gerard die hoofd van de geheime raad zou worden, waarschijnlijk dezelfde als de Gerard die heer van La Roche was, raadsheer, kamerling en rekwestmeester [sic, achtereenvolgens?] aan het hof van Filips de Schone ⁽³⁷⁷⁷⁾ * een zoon Humbert die huwde met Johanna van Liere; Humbert de Plaine raadsheer en rekwestmeester van het hof v1479 ⁽³⁷⁰⁾ * een dochter Isabella die huwde met Jacob van Thiennes, heer van Kaaster; bij haar geboorte had hij van de vorst een gift van 600 lb par gekregen ⁽³⁴¹⁸⁾ * een zoon Jacob die soeverein-baljuw van Vlaanderen werd * een dochter Thomasine die huwde met Charles de Poupet * een dochter Philippote die huwde met Jehan de Lannoy, heer van Maingoval ⁽²⁵¹¹⁾

Overlijden

Hij stierf op 20/3/1507 en werd begraven in de Karmelietenkerk te Mechelen ⁽²⁵¹¹⁾

Contemporaine vermeldingen

Stephanus de Plana, kanunnik in het OLV-kapittel van Antwerpen 1502-1533, ook in het Sint-Donaaskapittel te Brugge; zoon van Claudius [Thomas' broer Claude?], heer van Foucherant, die zelf de zoon was van Humbert de Plaines en zich in Mechelen kwam vestigen om handel te drijven, niet om in dienst te treden van de vorst ⁽⁶⁰⁰⁰⁾
mr. Simon de Plana, kanunnik in het OLV-kapittel van Antwerpen vanaf 1505 ⁽⁶⁰⁰⁰⁾

Carrière

Het was niet hij die in 1444 penningmeester van de hertogin werd [zoals Cockshaw veronderstelde] maar zijn vader Humbert ⁽³⁴¹⁹⁾ Raadsheer-rekwestmeester in het Parlement van Mechelen vanaf 1473 ⁽²⁵¹¹⁾

Hoofdcarrière

President van de RVV, commissie 11/7/1475, eedaflegging 30/7/1475, ter vervanging van de afgetreden Andrieu Colins, aan een jaarwedde van 500 fr van 32 gr ⁽¹⁸⁶⁷⁾ Raadsheer en rekwestmeester van Maria van Bourgondië vanaf 1477 ⁽²⁵¹¹⁾ Gouverneur van de kanselarij van Bourgondië vanaf 1478 [hoewel dat waarschijnlijk een eretitel was] ⁽³⁴¹⁸⁾ Raadsheer, hofmeester en gouverneur van de kanselarij van Bourgondië v1479 ⁽¹⁰¹⁹⁾ Tweede president van het Parlement van Dijon vanaf 12/1483 ⁽²⁵¹¹⁾ In 1484 trad hij opnieuw in dienst van MvO, na in Bourgondië in Franse dienst te zijn geweest ⁽²⁵¹¹⁾ President van de GR vanaf 1487, toen Claude Varondelet in zijn plaats als raadsheer-rekwestmeester werd benoemd ⁽³⁴¹⁸⁾ President van de Grote Raad v1487, v1493 ⁽²⁵¹¹⁾; op 30/4/1492 werd hij opnieuw president van de GR, tegen een jaarwedde van 600 fr en een pensioen van 200 fr ⁽³⁴¹⁸⁾; tot 15/12/1496 ⁽⁸⁰⁸⁵⁾ President van Bourgondië v1/1492 ⁽³⁴¹⁸⁾ Kanselier van Bourgondië, commissie 15 of 21/12/1496 ⁽²⁵¹¹⁾ v1501 ⁽¹⁴⁵⁷⁾; tot 1506 ⁽⁸⁰⁸⁵⁾ Lid van de Regentschapsraad [van Vlaanderen?] in 1502 ⁽²⁵¹¹⁾

Giften

hij kreeg in 1479 300 lb van 40 gr uit het confiscatiegoed van de Fransen en hun partijgangers, enigszins ter compensatie van zijn verliezen aan roerende en onroerende goederen iin het graafschap Bourgondië ⁽¹⁰²⁹⁾

Dienstreizen en taken: * ambassadeur van Maria van Bourgondië naar Engeland in 1480 ⁽²⁵¹¹⁾ ⁽⁷⁵⁸⁷⁾ * in mei 1483 ging hij als ambassadeur van de Franse koning naar Italië ⁽²⁵¹¹⁾ * gevolmachtigde van Maximiliaan voor diens inhuldiging als graaf in 1493, samen met o.a. president Pauwels de Baenst ⁽²⁵¹¹⁾ * hij sprak op 18/10/1504 een rede uit in de Staten Generaal na de dood van Filips de Schone en was één van de uitvoerders van zijn testament ⁽²⁵¹¹⁾ * als president van Vlaanderen was hij aanwezig op de Statenvergadering te Gent in 1476 ⁽³⁸¹⁶⁾

Bezit

Leenbezit: * heer van Maigny of Magny-sur-Thil, Courcelles, la Roche, Tar, Marlien, Berlaer etc. ⁽²⁵¹³⁾ * hij verkreeg in 1504 de heerlijkheid Gestel [nabij Mechelen] ⁽²⁵¹¹⁾ * in 1464 kregen hij en zijn broers en zusters twee jaar uitstel van de hertog om hem leenhulde te bewijzen voor bepaalde gronden, renten en inkomsten in het hertogdom Bourgondië ⁽²⁵¹³⁾ * omdat hij gevaar liep zijn Bourgondische goederen kwijt te spelen toen hij in 1492 weer in dienst van MvO trad, werd hem een compensatie van 1500 lb par per jaar uitgekeerd zolang hij het ambt van president van de GR zou blijven uitoefenen ⁽³⁴¹⁸⁾

Huizenbezit: * hij kocht in 1499 samen met zijn vrouw een huis in Brussel ⁽²⁵¹¹⁾ * ze bezaten ook een huis in Gent v1500 ⁽³⁴¹⁸⁾

Cultureel

Studies: * hij schreef zich in 1459 samen met zijn broer Jehan in aan de universiteit van Leuven en behaalde er een licentie in de rechten ⁽²⁵¹¹⁾ ⁽⁷⁸³⁹⁾ ⁽⁷⁸⁴⁰⁾ * maistre v1479 ⁽¹⁰¹⁸⁾

Talenkennis: * hij kende Frans, Nederlands en Latijn ⁽³⁴¹⁸⁾

Gilden

lid van de Barbarabroederschap van de Gentse Sint-Jacobsparochie in 1474 ⁽⁷⁸⁴⁰⁾
lid van de Sint-Annabroederschap van de Sint-Niklaasparochie ⁽⁷⁸⁴⁰⁾

Stichtingen: * zijn grootvader Jehan stichtte in Poligny een kapel en zijn grootoom oom stichtte er een school, deze laatste liet in een heerlijkheid van hem ook een kerk bouwen ⁽³⁴¹⁶⁾ ⁽⁷⁸⁴⁰⁾

Begraafplaats

grafsteen van Thomas de Plaine, ridder, overleden op 20/03/1506, in de Karmelietenkerk te Mechelen, samen met zijn echtgenote Johanne de Croz, gestorven op 08/03/1530; het grafschrift vermeldt zijn titel en functie als raadsheer ⁽³⁴¹⁷⁾ ⁽⁷¹⁴⁰⁾

Afbeelding: * zijn standbeeld is bewaard in het Louvre ⁽³⁴¹⁶⁾ (7!40)

Referenties

(235) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4102, 90v
(257) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4104, 114v
(270) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4105, 146r
(370) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4122, 92v
(671) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1969, 71v
(771) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1998, 22v
(802) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2008, 15v
(833) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2017, 106r
(846) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2020, 193v
(870) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2034, 253v
(880) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2045, 136v
(882) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2045, 165r
(883) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2045, 176r
(953) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2068, 350v
(1019) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2118, 258r
(1029) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 2118, 321v
(1171) MOLLAT (M.) - FAVREAU (R.), Comptes Généraux de l'Etat Bourguignon entre 1416 et 1420, I (Recueil des historiens de la France publié par l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. Documents financiers, dl. 5), Parijs, 1965: 495
(1172) MOLLAT (M.) - FAVREAU (R.), Comptes Généraux de l'Etat Bourguignon entre 1416 et 1420, I (Recueil des historiens de la France publié par l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. Documents financiers, dl. 5), Parijs, 1965: 986
(1457) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1612, 252
(1458) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1612, 250
(1867) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4166, 47r
(2511) SIMONS (J.-L.),De functionarissen bij de Raad van Vlaanderen (1467-1476). Een onderzoek naar de sociale invloeden bij de samenstelling van de Raad, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Gent, 1992: , 89-92
(2512) DE HERCKENRODE (J.), Nobiliaire des Pays-Bas et du comté de Bourgogne, 2 dln., Gent, 1865: , II, 1559
(2513) DE BORCHGRAVE (E.), Plaines (Thomas de), in: BN, 17, 1903, kol. 703-706:
(2514) VAN ROMPAEY (J.), De Grote Raad van de Hertogen van Boergondië en het Parlement van Mechelen, (VKAWLSK, KL, jg. 35, nr. 73), Brussel, 1973: , 63
(2516) BEAUNE (H.) & D'ARBAUMONT (J.), La noblesse aux états de Bourgogne de 1350 à 1789, Dijon, 1864: , 160, 265
(3416) BARTIER (J.), Légistes et gens de finances au XVe siècle: les conseillers des ducs de Bourgogne Philippe le Bon et Charles le Téméraire, Brussel, 2 dln., 1952-1955: , 388-390
(3417) FOPPENS (J.F.), Histoire du Conseil de Flandre, Brussel, 1869: , 58-59
(3418) Kerckhoffs-De Hey, 112-114
(3419) COCKSHAW (P.), Le personnel de la chancellerie de Bourgogne-Flandre sous les ducs de Bourgogne de la maison de Valois, 1384-1477, Kortrijk-Heule, 1982: , 218, 43
(3503) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 1969, 251v
(3777) FOBE (A.-M.), De diplomaten van het Boergondische hof (1477-1506), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent 1970: , C/87, C/88
(3816) CUVELIER (J.), DHONDT (J.) & DOEHAERD (R.), Actes des Etats Généraux des anciens Pays-Bas, 2 dln., Brussel, 1978 (KCG): , 233, 254, 257
(6000) COLMAN (G.), De kanunniken van het OLV-kapittel te Antwerpen (1441-1512), onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1961: , 201-203
(6218) SOMME (M.), Isabelle de Portugal, duchesse de Bourgogne. Une femme au pouvoir au XVe siècle, Rijsel, 1998: , 320
(6646) DHONDT DE WAPENAERT (E.), Quartiers généalogiques des familles flamandes, Brugge, 1871: , 82
(6647) DE HERCKENRODE (J.), Nobiliaire des Pays-Bas et du comté de Bourgogne, 2 dln., Gent, 1865: , I, 1584
(6648) GAILLIARD (J.), Bruges et le Franc, ou leur magistrature et leur noblesse avec des données historiques et généalogiques sur chaque famille, 6 dln., Brugge, 1857-1864: , II, 40-42
(7587) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 18823, 233v-238v
(7839) WILS (J.) (ed.), Matricule de l'université de Louvain, dl. II (1453-1485), Brussel, 1946 met Introduction, bibliographie et tables door A. Schillings, Brussel, 1954: , 59
(7840) MOERMANS (K.), De culturele expressies van de raadsheren van de Raad van Vlaanderen (1419-1477), onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1999:
(8085) PETITJEAN (B.), Les conseillers de Philippe le Beau, onuitgegeven licentiaatsverhandeling UCL, Louvain-la-Neuve, 1991: , 211