Ywein van Vaernewyc

Sociaal

Het doorzochte materiaal bleek onvoldoende om tot zelfs maar tot een fragmentaire genealogie te komen, of uit te maken wie de directe verwanten van Ywein waren; zie vooral ⁽⁶⁷⁴³⁾

Antecedenten en origine

de familie Van Vaernewyc behoorde in de 13de - 14de eeuw tot de Gentse erfachtige lieden, die beschikten over allodiale bezittingen en een groot buitensteeds grondbezit ⁽⁵³⁵⁹⁾; ze leverden in de 14de eeuw regelmatig schepenen voor het lid van de poorterij ⁽⁶⁸⁰⁰⁾
Willem van Vaernewyc, 6de schepen keure Gent 1312, 1ste keure 1329, 2de keure 1336 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Symoen van Vaernewyc, 12de schepen keure Gent 1313 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Jan van Vaernewyc, 9de schepen keure Gent 1322 9de gedele 1331, 3de gedele 1333, 2de gedele 1356 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Maes van Vaernewyc, voorschepen gedele Gent 1321, voorschepen keure 1327, 1337 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Jan van Vaernewyc, voorschepen keure Gent 1359 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Symoen van Vaernewyc, 3de schepen gedele Gent 1381 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Jan van Vaerenewyc, 6de schepen keure Gent 1384 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
Daneel van Vaernewyc, voorschepen gedele 1385 ⁽⁶⁹⁵⁹⁾
leden van deze familie gingen huwelijksbanden aan met de families van Gavere, van Steenkerke, Sersanders, de Baenst, Van der Zype e.a. ⁽⁴¹⁹⁴⁾
Thomas van Vaernewyc, poorter van Gent, zetelde misschien al in de grafelijke raad van Lodewijk van Nevers ⁽⁵⁴¹¹⁾
Iwein van Vaernewyc, baljuw van Brugge in 1312, van Aalst, Geraardsbergen en appartenantiën v1336; getrouwd met de dochter van Simon van Mirabello, regent van Vlaanderen; dezelfde sprak al recht in 1314 in de "cambre du conte" ⁽⁴³⁸⁵⁾
messire Willem de Varnewyc, ridder, kreeg op 3/12/1348 gratie van de graaf voor zijn steun aan het regime van Artevelde ⁽⁶⁷⁹³⁾
op dit moment in haar ontwikkeling telde deze familie zonder twijfel al vele adellijke takken, zo ze niet als volledig adellijk werd beschouwd

Familie

Vader [?]: Roeland van Vaernewyc [onbetrouwbaar] ⁽⁶⁷⁴¹⁾ Hij had zeker één broer, want hij deelde met hem de opbrengsten van zijn leen te Zevergem ⁽⁶⁷⁴²⁾, en minstens één zuster ⁽⁷³⁵⁹⁾

Contemporaine vermeldingen

Ivain de Vaernewyc, baljuw van Biervliet 1424-1425 ⁽⁷⁰⁸⁹⁾
Jehan de Vaernewyck, schildknaap, heer van Exaarde, baljuw Waasland ⁽¹⁷⁾, ridder v1417 en baljuw van het Waasland, heer van Exaarde, hoogschepen van het Waasland 1428, gehuwd met Catharina van Gavere-Mulaert ⁽⁴¹⁹⁴⁾, baljuw van Waas 1417-1422, baljuw van Aalst en Geraardsbergen 1423-1424, baljuw van Dendermonde 1421-1423 en 1424-1426 ⁽⁷⁰⁸⁹⁾
Jan van Vaernewijc, heer van Borst, schepen van Gent en afgevaardigde op Ledenvergaderingen v ca. 1410-1413; er was een Jan f. Jan en een Jan f. Sanders ⁽⁴⁰⁶²⁾
Jehan van Vaernewijc, heer van Bost, in 1475 ⁽⁴⁰⁹⁾; deze was in 1476 afgevaardigde van de Vlaamse adel op de Staten Generaal te Gent ⁽³⁸³⁸⁾, schepen van gedele te Gent 1455, 1457, 1459, voorschepen 1475, schepen van de keure 1464, 1ste schepen 1467, voorschepen 1485; moet in 1477 17 lb onrechtmatig verkregen pensioenen aan de stad restitueren; vermoord op 27/5/1487 ⁽⁴³³⁵⁾
Jan van Vaernewyc, heer van Exaarde, schepen van de keure 1458, voorschepen 1469, voorschepen van gedele 1455, commissaris van wetsvernieuwingen 1485; moest in 1477 11lb onrechtmatig verkregen pensioenen aan de stad restitueren ⁽⁴³³⁵⁾; schepen van de keure 1467-68 en afgevaardigde op Ledenvergadering 1468 ⁽⁶⁰⁶¹⁾
Jan van Vaernewijc, afgevaardigde op de Staten Generaal van 1476 voor de Vlaamse adel ⁽⁴⁴⁷⁸⁾
Galioth van Vaernewyc, lakenkoopman te Aalst, schepen 1461, 1464, 1467, 1470, 1473, 1476, 1481, 1484, ontvanger 1478 ⁽⁴²²²⁾
Willem van Vaernewyc, oppervoogd van Oudenaarde 1475, 1479, 1480, 1491, schepen 1477, burgemeester 1485, 1488 ⁽⁴²⁸¹⁾
verschillende Jan, Sander, Sander f. Jan, Simoen, Daneel, Goessin, Goossaert, Jan f. Sanders van Vaernewyck zetelden zeer regelmatig in het Gentse stadsbestuur tijdens de Bourgondische periode: in totaal 57 mandaten ⁽⁷⁰¹⁴⁾

Carrière

Schepen van Gent en en afgevaardigde op Ledenvergaderingen v1438 ⁽⁶⁰⁰⁶⁾ [=?] 3de gedele 1437 ⁽⁷⁰¹⁴⁾

Baljuw van Biervliet 1424-1425 [=?, te groot tijdsverschil] ⁽²⁶⁴⁹⁾

Klerk van Joos van den Brande [ontvanger van exploten van de RVV] v1461 ⁽³⁶⁵⁷⁾

Hoofdcarrière

Adjunct-commissaris onder Josse van den Brande in een enkwest te Gent en Petegem v1462-63 ⁽³⁶²⁷⁾ Griffier van de RVV in afwezigheid van Joris Baert, eerst vermeld bij betaling vanaf Kerst 1466 ⁽¹⁸⁴⁴⁾; "commis a exercer l'office du greffier en la chambre du conseil en Flandres en l'absence de maistre George Baert", hier niet betaald, 1467-1469 ⁽¹⁸⁶⁵⁾ Raadsheer van de RVV v1517 ⁽⁶⁷⁴³⁾

Bezit

Leenbezit: * in 1475 betaalde hij taks voor een leen "in het kwartier van Gent" dat jaarlijks 48 lb par opbracht ⁽⁷²⁴⁴⁾ * hij oorkondde in leen te houden van Jan van der Zickele, van diens heerlijkheid van Welden, 4 bunders, 75 roeden in Zevergem en een rente van 10 s 9 d par, v1502 ⁽⁵⁸⁴⁰⁾ * een denombrement van zijn leen, geheten te Steenkercke, te Zevergem: 14 dagwanden grond en een tiende op verschillende gronden in Zevergem, gehouden van de Sint-Pietersabdij ⁽⁶⁷⁴³⁾ * Ywein van Vaernewyck, zoon van Roland, bezat een leen in Zevergem ⁽⁶⁷⁴¹⁾; in 1473 had hij het nog steeds in bezit ⁽⁶⁷⁴²⁾; denombrement van verschillende kleinere lenen te Zevergem, gehouden van de Sint-Pietersabdij, in totaal anderhalve bunder en 8 dagwanden groot, 15/1/1472 ⁽⁶⁷⁴⁴⁾ * hij hield in 1473 een leen van de Gentse Sint-Pietersabdij bestaande uit 2 bunders en 3 dagwanden akker en weide en een kleine tiende, waarvan hij 2 schoven kreeg en de pastoor telkens de derde, met een jaaropbrengst van 48 lb par, waarvan zijn zuster jaarlijks 16 lb 16 s par ⁽⁷³⁵⁹⁾ * in 1505 kocht hij het leen tHoogland in Destelbergen, gehouden van de Sint-Pietersabdij, van Willem de Ridder ⁽⁶⁷⁴³⁾

Leenbezit verwanten

Jan van Vaernewyc uit Gent hield ca. 1470 het leen Ter Lindekin te Kortrijk-buiten, van het kasteel van Kortrijk, via zijn vrouw die de eigenlijke bezitster was ⁽⁶³⁰²⁾
jonkvrouw Celine van Vaernewyc liet in 1368 de heerlijkheid ter Beke in Gottem, gelegen in de Roede van Tielt en gehouden van het Kasteel van Kortrijk, over aan haar neef Jan van Vaernewyc, met toestemming van haar 2 erfgenamen, die beiden Gentse poorters waren; in 1407-1422 werd de heerlijkheid overgedragen aan diens zoon Jan III, heer van Eksaarde, die ze verkocht aan de Gentenaar Gerolf Bate, schildknaap en heer van Hameyde ⁽⁶³²⁸⁾
Maarten van Vaernewyc hield in 1457 als echtgenoot van Johanna van Overackere een achterleen te Ruislede, gehouden van het de Heerlijkheid Axpoele te Ruiselede, gelegen in de Roede van Tielt ⁽⁶³²⁸⁾
Jan van Vaernewyc, heer van Exaarde v1435, een heerlijkheid met hoge justitie, achterlenen, schepenen, cijns, renten in hoenderen, kapoenen en andere rechten ⁽⁶⁴⁰³⁾
Jan van Vaernewyc, ridder, heer van Exaarde in 1473, enheer van Zwavenaerde [?] ⁽⁶⁴⁰³⁾
Willem f. Alexander van Vaernewyc, Gerard, Agneeze: leenbezit binnen het ressort van het Leenhof van Aalst v1473 ⁽⁷²⁶³⁾
Gillis van Vaernewyc: leenbezit gehouden van de Oudburg van Gent v1473 ⁽⁷³⁵⁹⁾

Cultureel

Wapen: * familiewapen: "de sable, à trois lions d'argent armés et lampassés de gueules ⁽⁴¹⁹⁴⁾ * "in sabel drie leeuwen van zilver, gekroond van goud" ⁽⁶³²⁸⁾

Referenties

(17) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4091, 41r
(317) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4110, 76v
(409) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4166, 27v
(1844) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4111, 91v
(1856) Archives Départementales du Nord (Lille), Série B (Chambre des Comptes): 4165, 35r
(2649) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 13663
(3627) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 21830, 13r
(3657) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 21829
(3838) CUVELIER (J.), DHONDT (J.) & DOEHAERD (R.), Actes des Etats Généraux des anciens Pays-Bas, 2 dln., Brussel, 1978 (KCG): , 226
(4062) HLS2-3, 438, ... passim, 729
(4194) DE SCHOUTHEETE DE TERVARENT (A.), Les anciennes magistratures du pays de Waes et leurs titulaires, in: Annales du Cercle archéologique du pays de Waes, 3, 1866-1867, pp. 25-292: , 56, 114
(4222) MARCOEN (R.), Prosopografie van het wereldlijk openbaar ambt te Aalst in de XVde eeuw, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1964: , 188-190
(4281) VAN LERBERGHE (L.) & RONSSE (J.) (ed.), Audenaerdsche Mengelingen, 5 dln., Oudenaarde, 1841-1852: , II, 209-216
(4335) HANCKE (K.), Conflict en confiscatie. Een bijdrage tot de kennis van de sociale structuren te Gent op het einde van de XVe eeuw, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1995, bijlagen: , 189-190
(4385) NOWE (H.), Les baillis comtaux de Flandre des origines à la fin du XIVe siècle, Brussel, 1928: , 84, 91, 321
(4478) WELLENS (R.), Les Etats généraux et la succession de Philippe le Beau dans les Pays -Bas, in: SL, 56, 1974, pp. 123-167: , 431
(5359) VAN CAMP (L.), Het buitensteeds onroerend bezit van de Gentse gegoede stand in de XIVde eeuw, onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, Gent, 1965: , 36, passim
(5411) VANDERMAESEN (M.), De besluitvorming in het graafschap Vlaanderen tijdens de 14de eeuw ... Lodewijk II van Nevers (1322-1346), onuitgegeven doctoraatstverhandeling RUG, 6 dln., Gent, 1977: , 222-223
(5840) Rijksarchief Gent: , Hs. Inv. Familie van Reimerswael, 25
(6006) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de leden en van de staten van Vlaanderen : regering van Filips de Goede (10 september 1419 - 15 juni 1467), dl I: na de onderwerping van Brugge (4 maart 1438), Brussel, 1995: , n° 683
(6061) BLOCKMANS (W.P.) (ed.), Handelingen van de Leden en van de Staten van Vlaanderen, 1467-1477 : Excerpten uit de rekeningen van de Vlaamse steden, kasselrijen en vorstelijke ambtenaren, Brussel, 1974: , 25
(6302) BONCQUET (P.), Heerlijkheid en leen in de Roede van de Dertien Parochies (kasselrij Kortrijk, XIIIde - XVde eeuw), onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1981: , 168
(6328) GESQUIERE (G.), De Roede van Tielt, Kasselrij Kortrijk (XIVde eeuw - 1502): heerlijkheden en lenen gehouden van het kasteel van Kortrijk en het leenhof van Tielt, onuitgegeven licentiaatsverhandeling KUL, Leuven, 1982: , 356-357, 464
(6403) DE SCHOUTHEETE DE TERVARENT (A.), Livre des feudataires des comtes de Flandre au Pays de Waes aux XIVe, XVe et XVIe siècles (Publications extraordinaires du Cercle Archéologique du Pays de Waes, 9), Sint-Niklaas, 1872: , 19, 23, 35, 84, 181
(6738) Goethals (1849-52), I
(6739) DE LIMBURG-STIRUM (Th.) (ed.), Chanoine de Joigny. Manuscrit relatif aux seigneuries de Flandre, in: HOGKO, 7, 1926, pp. 305-384; 8, 1927, pp. 31-96, 165-180, 245-264, 265-30: , I, 339, III, 164, V, 271
(6740) Gaillard, II, 30, 47, 282, III, 207, VI, 269
(6741) D'hane-Steenhuyse & Huyttens, 230
(6742) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 1090, 239v
(6743) De Ghellinck-d'Elseghem-Vaernewyc, III, 20, 41
(6744) De Ghellinck-d'Elseghem-Vaernewyc, II, 491, 512-13
(6793) DE LIMBURG-STIRUM (T.) (ed.), Cartulaire de Louis de Male, 1348-1356, 3 dln., Brugge, 1898-1901: , I, 16
(6800) ROGGHE (P.), De samenstelling der Gentse schepenbanken in de 2e helft der 14e eeuw. En en een ander over de Gentse poorterie, in: HMGOG, nieuwe reeks, 4, 1949-50, pp. 22-31:
(6959) Gentse Universiteitsbibliotheek: , Hs. 2554
(7014) Electronische databank van SCHOUPS (I.) met de Gentse magistraatslijsten voor de Bourgondische periode:
(7089) VAN ROMPAEY (J.),Het grafelijk baljuwsambt in Vlaanderen tijdens de Bourgondische periode, Brussel, 1967 (VKAWLSK, KL, nr. 62): , 615, 618
(7244) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 24653, 5v
(7263) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 1068, 23r, 121r/v, 130r
(7359) Algemeen Rijksarchief Brussel, fonds Rekenkamers: 1090, 239v